سخنرانی اسحاق جهانگیری، در مراسم رونمایی از کتاب خاطرات خود | توسعه‌ ایران دغدغه من بوده‌ است

اسحاق جهانگیری: ما با بحران‌های متعددی روبرو هستیم. نمی‌شود یک گروهی چوب لای چرخ مدیران کشور بگذارند و بگویند مأموریت ما این است.

اسحاق جهانگیری، روز پنجشنبه در آیین رونمایی از کتاب «در اندیشه ایران» در کتابخانه ملی ایران با اشاره به نگارش این کتاب اظهار داشت: روایتی ۸ ساله از معاون اولی در واقع خوانشی است از موضوعی که قبل از آن و بعد از آن به عنوان توسعه ایران دغدغه من بوده است؛ معتقدم که حوادث آنگونه که بوده است، بدون کم و کسر باید منعکس شود نباید نگران این باشیم که ممکن است جناحی یا گروهی سوءاستفاده کنند زیرا اگر نقاط ضعف خودمان را خوب نبینیم و خوب نشناسیم، به طبع راه درمان و اصلاح خوب پیدا نمی کنیم.

وی با بیان اینکه شناخت مساله بر درمان آن مقدم است، اظهار داشت: اگر در برخورد با حوادث موضوع خودی و غیرخودی مطرح نشده بود، ما امروز در چنین شرایطی قرار نداشتیم؛ این کتاب نگاه به گذشته بر پایه فهم امروز نیست؛ خاطره گویی و آرزو اندیشی هم نیست؛ حکایتی است از منابع و عوامل مساعد و نامساعد توسعه ایران؛ در واقع حکایتی که همچنان باقی است.

جهانگیری ادامه داد: این کتاب بخشی از تجربه هایی است که همچنان ناخوانده مانده است؛ من از زمان استانداری اصفهان در دهه ۷۰ تا کنون به مسائل مهم کشور دولت و جامعه ای که در آن حضور داشتم یادداشت کردم و می کنم و این کتاب برشی از یادداشت‌ها و خاطراتم است.

تابوشکنی جهانگیری در مراسم ختم مادرش + عکس

معاون اول رئیس جمهور در دولت تدبیر و امید ادامه داد: امروز در شرایطی به سر می‌بریم که با بحران‌های متعدد روبرو هستیم و عبور از این بحران‌ها، همچنین تحریم‌ها، تهدیدها، چالش‌ها و ابر چالش‌ها، الزامات و سازوکارهایی دارد؛ به دلیل گریز از انباشت تجربه که بزرگترین دارایی هر ملتی است و متاسفانه در ایران کمتر به آن توجه شده، ضعف در نقد و بررسی شیوه حکمرانی کشور داریم و از نعمت اصلاح رویکردهای غلط و رویه‌های بحران زا روز به روز بیشتر دور شده ایم.

وی افزود: الزامات و سازوکارهایی که باید در مقابله با چالش و بحران‌ها مورد استفاده قرار گیرد، ۵ نکته ضروریست که می‌تواند در قالب یک مدل حل مسئله از آن استفاده کرد که نخستین آن انتخاب تیم مدیران کاردان قوی و شجاع است زیرا ۹۰ درصد کار یک مدیر؛ اعم از رئیس جمهور، وزیر یا رئیس یک بنگاه اقتصادی، انتخاب همکاران خوب است.

جهانگیری تصریح کرد: امروز کشور به تیم مدیریت نیاز دارد؛ اگر فقط فکر کردیم چهار نفر انتخاب شدند چه خوب شد، این برای حل بحران نبوده است؛ دوم داشتن برنامه است مدیر باید برنامه داشته باشد و بداند برای کاری که انتخاب شده از این نقطه به کدام نقطه می خواهد برود و سوم مدیریت ارشد قادر باشد حوزه پیرامونی اطراف مدیریت برای کار کردن همواره کند.

وی با تاکید بر اینکه همه نهادهای قدرت باید حامی آن تیمی باشد که می خواهند بحران را مدیریت کنند، تصریح کرد: نمی شود از جای دیگری چوب لای چرخ آنانی که برای مدیریت انتخاب شدند، گذاشت؛ اگر همه مدیریت ها در هماهنگی هم قرار گرفتند، ماشین به حرکت در خواهد آمد وگرنه چرخ دنده برای خود حرکت می کند و ماشین ایستاده است.

این فعال سیاسی، برخورداری از سرمایه اجتماعی را نکته چهارم مدیریتی و شناخت به موقع فرصت ها برای تصمیم گیری را نکته پنجم دانست و گفت: تیم باید قادر باشد نخبگان جامعه را به مشارکت طلب کند.

معاون اول رئیس جمهور در دولت های یازدهم و دوازدهم به بیان خاطراتش از ابتدای دولت یازدهم پرداخت و گفت: در سال ۹۲ کشور با رکود تورمی روبرو بود و برای اولین بار در یک دوره رئیس جمهور اصرار داشت تورم باید تک رقمی شود و همه می دانستند چیکار باید انجام دهند؛ در همان دوره چهار سال دوبار قیمت بنزین اضافه شد و بنزین سهمیه یک بار از ۱۰۰ تومان به ۴۰۰ تومان رسید و بنزین آزاد ۷۰۰ تومان و یک بار در سال بعد دو تا قیمت یه نرخ هزار تومان رسید.

جهانگیری با اشاره به اینکه در آن زمان ارز ترجیحی وجود داشت، افزود: بسیاری از دوستان دولت قبل در همان فرصتی که آقای روحانی رای آورده بود اما هنوز مستقر نشده بود در نهاد به او توصیه می کردند که به این ارز دست نزند اگر دست بزند با یک جهش قیمت‌ها روبرو می شود.

ایران باید روی ریل توسعه پایدار قرار گیرد

وی با تاکید بر اینکه با اصلاحات قوی اقتصادی روند تورم، کاهشی و در نهایت از اواخر سال ۹۴ تورم تک رقمی شد، افزود: آنچه مسئله دیروز و امروز ایران است و همه باید به آن متعهد باشند، این است که ایران باید روی ریل توسعه پایدار و فراگیر قرار بگیرد .

جهانگیری با بیان اینکه ایران در دوره‌های مختلف اراده کرده تا توسعه یابد، اما به دلایلی این امر متوقف شده است، افزود: در دوران صفویه، دوران امیرکبیر و نیز در دهه ۴۰ شمسی مصمم شدیم که ایران توسعه یابد و همه نهادهای مناسب توسعه نیز شکل گرفت، بسیاری نهادهایی که امروز داریم در دهه ۴۰ و برای توسعه ایران شکل گرفت؛ توسعه را با کره‌ای‌ها شروع کردیم و در سفری که به کره جنوبی داشتم، آنها دعا می‌کردند روزی برسد که سئول همچون تهران شود.

این فعال سیاسی با طرح این پرسش که «چرا با اینکه مصمم بودیم ایران توسعه یابد ولی متناسب با شایستگی و ظرفیت خود توسعه نیافت»، سه مانع در این مسیر برشمرد و گفت: سه مانع اصلی بر سر راه توسعه ایران وجود دارد که نخست، غلبه رویکردهای فکری بر نظام سیاست گذاری و اجرایی است. نظامی که تصور می‌کند توسعه ایران با برخی منابع اعتقادی در تضاد است و مانع دوم، غلبه ساختارهای مدیریتی است که سبب می‌شود منافع کلان و ملی قربانی منافع شخصی شود.

جهانگیری با یادآوری اینکه ایران دومین کشورهای دارنده ذخایر نفت و گاز جهان است و درآمد هنگفتی دارد، اما دولت به جای اینکه از مردم پول بگیرد و خدمت بدهد، احساس می‌کند به مردم سرویس می‌دهد، یارانه بنزین و برق ارزان می‌دهد و همیشه طلبکار مردم است.

وی اظهار داشت: با اینکه نفت می تواند مهم ترین موتور توسعه ایران باشد اما به موضوعی تبدیل شده که حتی نتوان از آن درآمد خوبی کسب کرد.

جهانگیری با بیان اینکه هر مقطعی توانسته توسعه کشور را متوقف کند، افزود: ما در پس از جنگ و در آن ۱۶ سال به نقطه ای رسیدم که با آقای زنگنه چشم انداز نوشتیم که کشور می تواند به این نقطه برسد؛ آقای خاتمی یکی از بزرگترین افتخارات دوره مدیریت اش که گفته نشده این است که صندوق ذخیره ارزی ایجاد کرد و به تعبری ۱۲ تا ۱۴ میلیارد دلار پول نفت به دولت بعدی تحویل داد.

وزیر صنعت و معدن در دولت اصلاحات افزود: در آن زمان حدود ۱۰ میلیارد دلار هم به بخش خصوصی وام ارزی داده بودیم تا سرمایه گذاری کند؛ پس از آن نفت ۳۵ دلار تا ۱۲۰دلار بالا رفت و کشور بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار درآمد داشت اما باید پرسید آیا آن ۷۰۰ میلیارد دلار به توسعه ملی کمک کرد؟

وی این انتقاد را مطرح کرد که بلد نیستیم خوب مصرف کنیم؛ جوری مصرف کرده ایم که بگویند فلانی آدم خوبی است حالا توسعه کشور هرچه شد!

وزیر صنعت و معدن در دولت اصلاحات همچنین تاکید کرد: لازمه خروج از این چرخه سه نکته است؛ یکی اراده جمعی برای توسعه پایدار کشور که در همه کشورها این اتفاق افتاده است؛ دوم سیاست های عالمانه و سوم استمرار سایت های عالمانه.

جهانگیری با تاکید بر اینکه باید نسل جوان روی این نکات ایستادگی کند تا بتوان ایران را به جایگاه خودش رساند، شرایط کنونی مردم را دشوار توصیف کرد و گفت: ما نمی توانیم در قفسی جدا از مردم زندگی کنیم؛ این شرایط دشوار با شرایط نه جنگ و نه صلح دشوارتر شد. شرایط نه جنگ و نه صلح برای اقتصاد کشور از شرایط جنگ بدتر است هیچ کس نمی داند آینده چیست و چه کار باید بکند؛ خشت روی خشت بگذارد حتی در خریدهای روزمره مردم ترجیح می دهند کالای بادوام نخرند می گویند بگذراید ببنیم چه می شود.

وی به اجرای اسنپ بک نیز اشاره کرد و افزود: با این اقدام قطعنامه های شورای امنیت در کنار تحریم های آمریکا و اروپا بازگشت و شرایط را دشوارتر و پیچیده تر کرد.

وی به ناترازی های موجود در کشور اشاره کرد و از ناترازی در صندوق های بازنشتگی، نظام بانکی، آب، محیط زیست انرژی به عنوان مهمترین آنها نام برد که باید برای عبور از آنها دولت باید چاره اندیشی کند.

جهانگیری اظهار داشت: حل این چالش ها نیازمند اصلاحات اقتصادی جدی است زیرا این ناترازی ها قابل تعویق نیست و با تعویق افتادن آنها، فقط شرایط دشوارتر می شود.

معاون اول رئیس جمهور در دولت های یازدهم و دوازدهم یادآور شد که جنس این اصلاحات فقط اقتصادی نیست بلکه ممکن است مسایل اجتماعی و امنیتی هم به دنبال داشته باشد.

باید بر بازگشت ثبات به اقتصاد و کنترل تورم تمرکز کرد 

جهانگیری با تاکید بر بازگشت ثبات به اقتصاد کشور اظهار داشت: معتقدم می‌توان تورم را به کمتر از ۲۰ درصد رساند.

وی افزود: برخی اقتصاددانان اخبار ناگواری از میزان تورم امسال کشور عنوان می‌کنند که در نتیجه سفره کوچک مردم کوچک‌تر می‌شود، به خصوص وقتی تورم به مواد غذایی کشیده می‌شود.

این فعال سیاسی پیش نیاز این مهم را احیای سرمایه اجتماعی و تعامل موثر با جهان دانست و افزود: عده‌ای وقتی گفته می‌شود مسائلمان را باید با غرب و آمریکا حل کنیم، از کشورهایی مثال می‌زنند که نوکر آمریکا شدند اما توسعه نیافتند. من می‌گویم هیچ کشوری با تحریم‌های شورای امنیت، تحریم آمریکا و تحریم اتحادیه اروپا نمی‌تواند مسائل جاری خودش را حل و زندگی شرافتمندانه‌ای برای مردمش درست کند. باید این‌ها را حل کرد. راه حل آن هم پیچیده نیست و با عزت می‌توان حل کرد.

جهانگیری در توضیح کلمه «تعامل» چنین گفت: تعامل یعنی از دنیا سه چیز می‌خواهیم؛ پول، فناوری و بازار.

وی به تجربه اجرای برجام نیز اشاره کرد و گفت: به محض اجرای برجام اگزیم بانک چین قرارداد خط اعتباری ۳۰ میلیارد دلاری با امضای وزیر اقتصاد به ما داد و امروز وقتی از تعامل صحبت می‌کنیم می‌خواهیم به تکنولوژی‌های روز دسترسی داشته باشیم .

معاون اول رئیس جمهور در دولت های یازدهم و دوازدهم با بیان اینکه بسیاری جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه کشورمان را جنگ تکنولوژی می دانند، افزود: به تازگی گزارشی از یک دستگاه نظامی دریافت کردم که عنوان می‌کرد اسرائیل در جنگ اخیر از هوش مصنوعی استفاده کرده است. این‌ها هشداری برای ما است و باید به تکنولوژی‌های روز جهان دسترسی داشته باشیم.