مهارت و روابط انسانی
با پنج نوع شانس، زندگی‌تان را از نو بسازید!
شانس در شما را می زند! در را هم اکنون باز کنید؛ یک قدم بردارید، یک فرصت را ببینید، یک مهارت را تقویت کنید و یک رابطه ارزشمند بسازید. شانس در انتظار شماست، فقط باید آن را خلق کنید و به دست آورید!
شانس در شما را می زند! در را هم اکنون باز کنید؛ یک قدم بردارید، یک فرصت را ببینید، یک مهارت را تقویت کنید و یک رابطه ارزشمند بسازید. شانس در انتظار شماست، فقط باید آن را خلق کنید و به دست آورید!
وقتی کلمه «شانس» را می‌شنویم، ذهنمان اغلب به سمت اتفاقاتی می‌رود که هیچ کنترلی روی آنها نداریم؛ مثل: پیدا کردن یک تراول صد هزار تومانی روی زمین، برنده شدن در یک قرعه‌کشی، یا حتی گم کردن کلید خانه درست وقتی عجله داریم!
این همان چیزی است که مردم به آن «شانس کور» یا «شانس تصادفی» می‌گویند. شانس تصادفی ساده‌ترین، مرسوم‌ترین و آشناترین نوع شانس که همه ما بارها در زندگی تجربه‌اش کرده‌ایم.
اما آیا شانس واقعا فقط همین است؟ آیا باید دست روی دست بگذاریم و منتظر باشیم تا بخت به ما رو؟ آیا ما واقعا بد شانس هستیم؟ آیا شانس ساختنی است؟ آیا می‌توانیم خودمان سرنوشت خودمان را رقم بزنیم؟
شانس چیست و چرا باید نگاهمان به شانس را تغییر دهیم؟
تعریف شانس (شانس چیست؟)
شانس، مجموعه‌ای از فرصت‌هاست که از ترکیب عوامل تصادفی، تلاش فردی، هوشیاری، مهارت و روابط انسانی به وجود می‌آید و می‌تواند با آگاهی و اقدام، به نفع ما شکل بگیرد.
انواع شانس
1- شانس تصادفی (شانس کور)
2- شانس دست ساز (شانس فعال)
3- شانس ذکاوت آنی (شانس تیزحسی)
4- شانس شایستگی (شانس حاصل از آمادگی)
5- شانس شبکه ای (شانس ارتباطی)
آیا من بد شانسم؟
قرار است یاد بگیریم که نقش شانس در موفقیت ما به چه میزان است؟ چطور شانس بیاوریم؟ چطور خوش شانس شویم؟ چطور شانس بسازیم؟ چطور فرصت سازی کنیم؟ چطور با دستان خودمان سرنوشتمان را رقم بزنیم و آن را تغییر دهیم؟
تکیه کردن به شانس تصادفی (شانس کور)، همان چیزی است که آدم‌ها را گول می‌زند و باعث می‌شود فکر کنند «من بدشانسم!»؛ در حالی که با کمی تلاش و هوشیاری و مهارت، می‌توانید خودتان شانس را بسازید.
1- شانس تصادفی (شانس کور)
شانس ساده و مرسوم، اما فریبنده!
شانس تصادفی همان نوع شانسی است که همه ما آن را به عنوان «شانس رایج» می‌شناسیم و در زندگی روزمره و در طول دوران عمر خود بارها و بارها با آن روبه‌رو می‌شویم.
این شانس مثل یک باد غیرقابل پیش‌بینی است که گاهی به نفع ما می‌وزد و گاهی علیه ما. مثلا اینکه در کدام کشور، شهر یا خانواده به دنیا آمده‌ایم، یا یک روز که از خیابان رد می‌شویم یک قطعه طلا پیدا کنیم، یا حتی یک بیماری ناگهانی مثل کرونا بیاید و زندگیمان را زیر و رو کند و…؛ همگی نمونه‌هایی از شانس تصادفی هستند.
چون ما هیچ کنترلی بر این نوع شانس نداریم، به همین دلیل به آن «شانس کور» می‌گویند؛ چون نه می‌توانیم پیش‌بینی‌اش کنیم، نه تغییری در آن بدهیم و نه حتی گاهی از آن فرار کنیم!
ویژگی بارز شانس تصادفی این است که می‌تواند نتایج مثبت (خوش شانسی / موفقیت غیرمنتظره) یا نتایج منفی (بدشانسی) به همراه داشته باشد. برای مثال، یک روز ممکن است با برنده شدن یک جایزه کوچک در قرعه‌کشی خوشحال شویم و روز دیگر با گم شدن گوشی‌مان در تاکسی ناراحت!
اما چرا می‌گوییم این نوع شانس فریبنده است؟
چون ذهنِ ما را گول می‌زند و باعث می‌شود فکر کنیم همه زندگی همین است. وقتی مدام می‌گوییم من بدشانسم، در واقع داریم خودمان را قربانی این شانس تصادفی می‌کنیم و فراموش می‌کنیم که این فقط یک بخش کوچک از داستان زندگی ماست، نه کل آن.
این طرز فکر، ما را در یک چرخه منفی نگه می‌دارد. فکر می‌کنیم چون شانس نداریم، بنابراین هیچ کاری نمی‌توانیم انجام دهیم! اما آیا واقعا این درست است؟
2- شانس دست ساز (شانس فعال)
وقتی حرکت می‌کنی، شانس در می‌زند!
برخلاف شانس تصادفی که مثل یک هدیه غیرمنتظره از آسمان می‌افتد، شانس دست‌ساز چیزی است که خودمان با تلاش، پیگیری و حرکت می‌سازیم.
این نوع شانس وقتی به وجود می‌آید که از جایمان بلند شویم، آستین‌ها را بالا بزنیم و به سمت هدف‌هایمان قدم برداریم. هر قدمی که برمی‌دارید، مثل باز کردن یک در است که می‌تواند به فرصت‌های جدید منجر شود.
به قول قدیمی‌ها «شانس به سراغ کسانی می‌رود که در حال دویدن هستند، نه آنهایی که نشسته‌اند و منتظرند.»
چطور شانس دست ساز بسازیم؟
شانس دست‌ساز نیاز به اقدام دارد. مثلا اگر می‌خواهید شغل بهتری پیدا کنید، منتظر آگهی نباشید؛ خودتان رزومه‌تان را برای شرکت‌ها بفرستید، در دوره‌های آموزشی شرکت کنید، یا با آدم‌های مرتبط شبکه‌سازی کنید.
اگر یک ایده کسب و کار دارید، منتظر سرمایه‌گذار نمانید؛ با یک نمونه کوچک شروع کنید و آن را به دیگران نشان دهید. هر قدم کوچک، مثل کوبیدن یک میخ است که در نهایت یک پل را برایتان می‌سازد!
3- شانس ذکاوت آنی (شانس تیزحسی)
فرصت‌هایی که فقط تیزحس‌ها و تیزبین‌ها می‌بینند
شانس ذکاوت آنی وقتی رخ می‌دهد که ذهنِ آماده، تیزحس و تیزبین شما، فرصت‌هایی را می‌بیند که دیگران از آنها غافل‌اند. این نوع شانس، ترکیبی از تجربه، آمادگی ذهنی و هوشیاری است.
خیلی‌ها فکر می‌کنند شانس یعنی چیزی که خودش بیفتد توی دامنشان، اما اینجا شما باید مثل یک شکارچی عمل کنید و آن را «روی هوا بقاپید».
این شانس به سراغ کسانی می‌آید که چشمشان را باز نگه می‌دارند، گوششان را تیز می‌کنند و از تجربیات گذشته‌شان درس می‌گیرند.
چطور تیزحسی را تقویت کنیم؟
تیزحسی یک مهارت است که می‌توانید آن را پرورش دهید. مثلا عادت کنید هر روز چند دقیقه به اطراف دقت کنید:
آدم‌ها چه می‌گویند؟ چه نیازی دارند؟ چه مشکلی دارند که شما می‌توانید حلش کنید؟ یا وقتی با کسی حرف می‌زنید، دنبال سرنخ‌هایی باشید که به فرصت‌ها اشاره می‌کند.
مثلا اگر دوستتان گفت “کاش یک نفر پیدا می‌شد این کار را برایم انجام می‌داد”، این یک فرصت است که شما می‌توانید وارد شوید. تجربه هم نقش بزرگی دارد؛ هر چه بیشتر در یک زمینه کار کنید، بهتر می‌توانید فرصت‌ها را تشخیص دهید.
4- شانس شایستگی (شانس حاصل از آمادگی)
وقتی توانایی‌ات درها را باز می‌کند
شانس شایستگی بالاترین سطح شانس است؛ جایی که تلاشِ عمیق، تجربه و مهارتِ شما، فرصت‌هایی را به وجود می‌آورد که دیگران حتی خوابش را هم نمی‌بینند.
اینجا دیگر شانس کور یا تصادفی هیچ‌کاری نمی‌تواند بکند؛ این آمادگی و شایستگی شماست که حرف اول را می‌زند. وقتی توانمند باشید آدم‌ها به شما اعتماد می‌کنند، درها به رویتان باز می‌شوند و فرصت‌ها خودشان به سراغتان می‌آیند.
چطور شایستگی بسازیم؟
شایستگی یک‌شبه به دست نمی‌آید. باید روی یک مهارت خاص تمرکز کنید و آن را عمیق یاد بگیرید.
مثلا اگر برنامه‌نویسی دوست دارید، هر روز کُد بزنید، پروژه بسازید و خودتان را به‌روز نگه دارید. اگر آشپزی بلدید، آنقدر تمرین کنید که غذاهایتان خاص و بی‌نظیر شوند. شایستگی مثل یک سرمایه‌گذاری بلندمدت است؛ هر چه بیشتر وقت بگذارید، سود بیشتری می‌برید.
5- شانس شبکه ای (شانس حاصل از ارتباط)
هنگامی که روابط فرصت‌ها را خلق می‌کنند
شانس شبکه‌ای (شانس ارتباطی) به فرصت‌هایی اطلاق می‌شود که از طریق روابط انسانی و شبکه های ارتباطی فرد بوجود می‌آیند.
این نوع شانس زمانی رخ می‌دهد که تعاملات شما با دیگران، چه به صورت آگاهانه و چه ناخودآگاه، مسیرهایی را پیش رویتان قرار می‌دهد که شاید به تنهایی قادر به دستیابی به آنها نباشید.
برخلاف تصور رایج که شانس را صرفا امری تصادفی می‌داند، شانس شبکه‌ای نشان می‌دهد که ارتباطات انسانی می‌توانند نقشی تعیین کننده‌ای در ایجاد فرصت‌ها داشته باشند.
چگونه شانس شبکه‌ای را تقویت کنیم؟
برای بهره‌مندی از شانس حاصل از ارتباطات، لازم است روابط انسانی را جدی بگیرید و شبکه‌ای از ارتباطات مفید ایجاد کنید.
به عنوان مثال، در همایش‌ها و رویدادهای مرتبط با حوزه کاریتان شرکت کنید و با افراد جدید آشنا شوید. همچنین، در شبکه‌های حرفه‌ای مانند لینکدین (LinkedIn) فعال باشید و با افرادی که در زمینه مورد علاقه‌تان فعالیت می‌کنند، ارتباط برقرار کنید.
اما نکته کلیدی این است که این روابط را صرفا برای منفعت شخصی نبینید؛ بلکه باید تعاملی دوطرفه ایجاد کنید که هر دو طرف از آن سود ببرند.
برای مثال، اگر با فردی آشنا شدید که در حوزه شما تخصص دارد، ابتدا ببینید چگونه می‌توانید به او کمک کنید، سپس از او بخواهید در مواقع لازم شما را یاری دهد.
چطور شانس بیاریم؟ (چگونه شانس بسازیم؟)
راهکارهای عملی برای ساخت شانس
حالا که فهمیدیم شانس ساختنی است و با پنج نوع شانس (تصادفی، دست‌ساز، ذکاوت آنی، شایستگی و شبکه‌ای) آشنا شدیم، در این بخش به بررسی راهکارهای عملی می‌پردازیم که به شما کمک می‌کند از این انواع شانس به نفع خود بهره ببرید:
برای شانس دست‌ساز اقدام کنید:
هر روز گامی کوچک به سوی هدفتان بردارید. برای مثال، اگر در پیِ یافتن شغلی بهتر هستید، رزومه خود را به‌روز کنید، در دوره‌های آموزشی مرتبط شرکت کنید یا با افراد فعال در حوزه مورد نظرتان ارتباط برقرار کنید. اگر ایده‌ای برای کسب و کار دارید، منتظر شرایط ایده‌آل نمانید؛ با یک نمونه اولیه ساده کار را شروع کنید.
برای شانس ذکاوت آنی هوشیار باشید:
عادت کنید که محیط اطراف خود را با دقت مشاهده کنید. برای مثال، در گفتگوهای روزمره، به دنبال فرصت‌هایی باشید که بتوانید پیشنهاد همکاری یا کمک ارائه دهید. یا هنگام عبور از خیابان به آگهی‌ها و نشانه‌هایی که ممکن است به شما ایده‌ای بدهند، توجه کنید.
تذکر مهم: دقت داشته باشید، هوشیاری را با پراکندگی و تغییر مداوم مسیر اشتباه نگیرید. مقصود این نیست که هر روز به دنبال موضوعی جدید باشید و از شاخه‌ای به شاخه‌ای دیگر بپرید.
هوشیاری در اینجا به این معناست که در حوزه‌ای که برای خود انتخاب کرده‌اید و روی آن کار می‌کنید، فرصت‌های مرتبط را شناسایی و از آنها استفاده کنید.
بنابراین، هوشیار باشید اما در چارچوب مسیر اصلی خود عمل کنید؛ در غیر این صورت، پس از چند سال ممکن است با حسرت به گذشته نگاه کنید و ببینید که به هیچ نتیجه ملموسی نرسیده‌اید!
برای شانس شایستگی مهارت بیاموزید:
بر یک مهارت خاص تمرکز کنید و آن را تقویت کنید. برای مثال، اگر به نقاشی علاقه دارید، هر روز تمرین کنید تا آثار شما به سطح حرفه‌ای برسند. یا اگر قصد دارید سخنران شوید، مقابل آینه تمرین کنید و سخنرانی‌های خود را ضبط کنید تا نقاط ضعف خود را بهبود دهید.
برای شانس شبکه‌ای روابط بسازید:
شبکه‌ای از ارتباطات مفید و پایدار ایجاد کنید. به عنوان مثال، در همایش‌ها یا رویدادهای مرتبط با حوزه کاری خود شرکت کنید و با افراد جدید آشنا شوید.
در لینکدین (LinkedIn) حضور داشته باشید و با کسانی که در زمینه مورد علاقه‌تان فعالیت می‌کنند، ارتباط برقرار کنید.
این روابط باید تعاملی و در راستای منافع طرفین ایجاد گردند. این رویکرد نه‌تنها شانس شبکه‌ای را تقویت می‌کند، بلکه اعتماد و اعتبار شما را نیز افزایش می‌دهد.
از همین امروز آغاز کنید؛ یک قدم بردارید، یک فرصت را ببینید، یک مهارت را تقویت کنید و یک رابطه ارزشمند بسازید. شانس در انتظار شماست، فقط باید آن را خلق کنید و به دست آورید!