خوراکی‌هایی که نباید با دارو بخورید | تداخلات غذایی خطرناک

مصرف برخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها همراه با دارو می‌تواند منجر به کاهش اثر دارو، افزایش عوارض جانبی یا حتی ایجاد واکنش‌های خطرناک شود. در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی می‌پردازیم که با داروها تداخل دارند و باید با احتیاط مصرف شوند.

خوراکی‌هایی با تداخل دارویی مهم

1. شیرین‌بیان + داروهای قلب (مانند دیگوکسین)

   شیرین‌بیان حاوی گلیسیریزین است که می‌تواند باعث کاهش سطح پتاسیم خون شود. این موضوع در بیمارانی که داروهای قلب مصرف می‌کنند، مانند دیگوکسین، خطر آریتمی قلبی را افزایش می‌دهد.

2. گریپ‌فروت + داروهای کاهش‌دهنده کلسترول (مانند آتورواستاتین و سیمواستاتین)

   گریپ‌فروت آنزیم CYP3A4 را در کبد مهار می‌کند که مسئول تجزیه بسیاری از داروهاست. در نتیجه سطح دارو در خون بالا رفته و خطر عوارض جانبی مثل آسیب عضلانی یا مشکلات کبدی افزایش می‌یابد.

3. موز + داروهای فشار خون (مخصوصاً مهارکننده‌های ACE مانند انالاپریل یا لوزارتان)

   موز سرشار از پتاسیم است. مصرف هم‌زمان آن با این داروها می‌تواند باعث هایپرکالمی (افزایش خطرناک پتاسیم خون) شود و عملکرد قلب را دچار اختلال کند.

4. لبنیات + تتراسایکلین‌ها یا قرص آهن

   کلسیم موجود در لبنیات با داروهایی مانند تتراسایکلین و مکمل آهن ترکیب می‌شود و مانع جذب کامل آن‌ها در دستگاه گوارش می‌گردد. این امر می‌تواند اثربخشی دارو را کاهش دهد.

5. گردو + داروهای تیروئید (مثل لووتیروکسین)

   گردو می‌تواند جذب داروی تیروئید را مختل کند. توصیه می‌شود دارو حداقل ۴ ساعت قبل یا بعد از مصرف گردو مصرف شود.

6. اسفناج + داروهای رقیق‌کننده خون (مثل وارفارین)

   اسفناج غنی از ویتامین K است که می‌تواند اثر داروهای ضدانعقاد خون را کاهش دهد و ریسک تشکیل لخته را بالا ببرد.

نوشیدنی‌هایی که نباید همراه با دارو مصرف شوند

برخی نوشیدنی‌ها به دلیل ترکیبات خاص خود، می‌توانند با جذب، متابولیسم یا اثربخشی داروها تداخل داشته باشند:

1. دوغ

   کلسیم موجود در دوغ ممکن است با برخی آنتی‌بیوتیک‌ها یا مکمل‌های آهن تداخل داشته باشد و مانع جذب آن‌ها شود.

2. قهوه

   قهوه ممکن است با داروهای آرام‌بخش، ضدافسردگی یا داروهای معده تداخل داشته باشد و اثربخشی آن‌ها را کاهش دهد یا عوارضی چون اضطراب را تشدید کند.

3. شیر

   مشابه دوغ، شیر نیز به دلیل داشتن کلسیم، می‌تواند جذب برخی داروها را مختل کند. به‌ویژه تتراسایکلین‌ها، فلوروکینولون‌ها و مکمل‌های آهن.

4. چای سبز

   چای سبز حاوی ویتامین K است که می‌تواند اثر داروهای رقیق‌کننده خون را کاهش دهد. همچنین کافئین موجود در آن می‌تواند با داروهای قلبی یا ضداضطراب تداخل داشته باشد.

5. آب گریپ‌فروت

   همانند خود میوه‌ی گریپ‌فروت، این نوشیدنی نیز روی آنزیم‌های کبدی اثر می‌گذارد و می‌تواند سطح برخی داروها را در خون به‌طور خطرناک بالا ببرد.

6. نوشابه

   نوشابه به‌ویژه نوشابه‌های تیره، ممکن است با برخی داروهای قلبی و ضدافسردگی واکنش دهند یا به‌دلیل فسفات بالا جذب کلسیم را مختل کنند.

7. آب انار

   آب انار نیز مانند گریپ‌فروت می‌تواند بر فعالیت آنزیم‌های کبدی اثر بگذارد و با برخی داروهای ضد فشار خون یا استاتین‌ها تداخل کند.

مصرف دارو نیاز به دقت بالایی دارد و حتی خوراکی‌هایی که در نگاه اول بی‌ضرر به نظر می‌رسند، ممکن است خطرساز شوند. بنابراین بهتر است:

• پیش از مصرف دارو با پزشک یا داروساز درباره رژیم غذایی خود مشورت کنید.
• از مصرف نوشیدنی‌های خاص یا غذاهایی که ممکن است با دارو تداخل داشته باشند، خودداری کنید.
• همیشه برچسب و دستورالعمل دارو را با دقت بخوانید.