هاس لورنس، در پایگاه تحلیلی هیل در همین رابطه می نویسد: منازعه کنونی پیرامون برداشتن یا برنداشتن تحریم‌های ایران در هنگامه کروناویروس بیانگر این واقعیت است که آمریکا پس از چهار دهه از انقلاب 1357 ایران، هنوز درباره ماهیت رژیم تهران و چگونگی رفتار با آن، اجماعی ندارد.
برای ایران، ما نیازمند چیزی شبیه "اجماع جنگ سرد" دهه‌های گذشته هستیم، زمانی که دو حزب سیاسی ما توافق کردند که بزرگترین چالش جهانی آمریکا، کمونیسم تحت رهبری شوری است و واشنگتن باید با محدود کردن اتحاد جماهیر شوروی، از خود و متحدانش دفاع کند.
زمان چنین اجماعی درباره ایران مدت‌هاست که فرارسیده است. از همان زمان که انقلاب 1357، شاه تحت حمایت آمریکا را برکنار و طلیعه‌دار یک تئوکراسی ضدغربیِ شد، واشنگتن رویکردی آشفته، از هم‌گسسته و پر پیچ و خم را در برابر جمهوری اسلامی دنبال کرده است.
برای رسیدن به اجماعی درباره ایران ضروری است رئیس جمهور منتخب در ماه نوامبر، کمیسیونی دوحزبی از بزرگان سیاست خارجی – وزرای خارجه پیشین، مشاوران امنیت ملی پیشین و غیره- را برای شناخت ماهیت حکومت ایران، شناسایی دقیق چالش‌های اعمال شده از سوی آن و ترسیم رویکردی که آمریکا می‌تواند در برابر آن داشته باشد، تشکیل دهد.
اکنون آمریکا باید تصمیم بگیرد که ایران را یک کشور عادی می‌داند یا یک آرمان؟
تشکیل این کمیسیون ضروری است چرا که سیاست‌های چهار دهه گذشته ما نشان می‌دهد که ما حتی پیرامون اصلی‌ترین مسائل مربوط به ایران نیز توافق نداریم. این مسائل عبارتند از:
نخست، ماهیت حکومت ایران چیست؟ در تهران یک رهبر عالی، قدرت نهایی را در دست دارد و یک شورای نگهبان غیرانتخابی، نامزدهای انتخابات مجلس را رد صلاحیت می‌کند و این یعنی حکومت این کشور بیش از آن که دموکراتیک باشد، طرفدار تمرکز قدرت است.
برای چندین دهه بسیاری از کارشناسان سیاست خارجی ما امید داشته‌اند که انتخاب یک رئیس‌جمهور میانه‌رو بتواند به ایجاد اصلاحات داخلی و گرم‌تر شدن روابط با ایالات متحده بیانجامد. اما دیدیم که هیچ رئیس‌جمهور "میانه‌رو"، هیچ‌یک اصلاح‌طلب واقعی نبودند و این نتوانست کارشناسان سیاست خارجی ما را به رها کردن امیدواری بیهوده‌اشان متقاعد کند.
دوم، پیشران حکومت چیست؟ هنری کیسینجر پیش از این گفته بود که ایران باید تصمیم بگیرد که می‌خواهد "یک کشور باشد یا یک آرمان.". اکنون واشنگتن نیز باید تصمیم بگیرد که ایران را یک کشور عادی می‌داند یا یک آرمان انقلابی سرسخت و تسلیم‌نشدنی. پس از تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان ایرانی تا کنون، روسای جمهور وابسته به هر دو حزب در آمریکا برای تحریم ایران بر سر پشتیبانی از ترور، بدرفتاری منطقه‌ای و جاه‌طلبی‌های هسته‌ای توافق داشته‌اند.
آنچه روسای جمهور ایالات متحده درباره آن به توافق نرسیده‌اند امکان متقاعد کردن تهران برای دگرش رفتار فرامرزی، کنارگذاشتن خصومت ضدغربی و هموار کردن مسیر عادی‌سازی روابط ایران-آمریکا است.
دیدگاه تان را بنویسید