شکست دیپلماسی دلارهای نفتی

22مهرماه انتخابات شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد انجام شد و در برابر تعجب جهانیان، روسیه، چین و کوبا توانستند به عضویت شورای حقوق بشر در بیایند در حالی که عربستان سعودی، که با وجود حمله به یمن و اعمال جنایت جنگی علیه این کشوردر این شورا عضویت داشت، نتوانست بیشتر از 46درصد آرا را کسب کند و از این شورا بیرون رفت. سوالی که در این میان قابل توجه است این می‌باشد که چطور انگلستان، فرانسه، گابن، پاکستان، ازبکستان، نپال، ساحل عاج، مالاوی، سنگال، اوکراین،مکزیک و بولیوی هم توانستند رای لازم را برای حضور در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد کسب کنند اما عربستان نتوانست؟

به نظر می‌رسد سیاست خارجی عربستان سعودی که مبتنی بر زور اسلحه و نفوذ دلار بود، دیگر راه به جایی نخواهد برد.

پس از مرگ ملک عبدالله، شاه پیشین عربستان، وضعیت سیاسی عربستان با تغییرات بنیادی مواجه شد. پس از کشمکش بسیار، ملک سلمان بر تخت سلطنت نشست ولی تمام اختیارات عربستان به دست پسر جوانش محمد بن سلمان افتاد و این شاهزاده که سر پرسودایی داشت با دست اندازی به یمن و مداخله در مناقشه‌های سیاسی کشورهای مختلف ریاض را وارد تنش‌هایی کرد که هیچ ربطی به آن نداشت.

در نتیجه، عربستان سعودی که هیچ وقت دچار کسری بودجه نشده بود، به این امر دچار شد. اگرچه عربستان به ضرب و زور دلارهای نفتی خود توانست وارد شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد شود، اما این راهبرد دیگر در انتخابات شب گذشته جواب نداد و شکست خورد. مناقشه لیبی نیز در حال اتمام است و هم طرابلس و هم طبرق بر سر رسیدن به یک صلح پایدارتوافق کردند.

بدیهی است که برقراری دموکراسی در لیبی به ضرر ریاض است و دخالت عربستان را در لیبی کاهش خواهد داد. ازسوی دیگر جنگ در یمن هم فرسایشی شده است و هر کدام از طرف‌های جنگ نمی‌توانند به پیروزی کامل دست پیدا کنند. این جنگ همانگونه که پیش از این گفته شد عربستان را دچار بحران‌های مالی به ویژه کسری بودجه کرد. عربستان در سوریه نیزنتوانست بشار را سرکوب کند و البته وضعیت سیاسی عراق هم چندان پایدار نیست که بتوان عربستان یا دیگر کشورها را دارای نفوذبرتر در آن دانست.

عربستان سعودی فقط در سرکوب اخوان المسلمین موفق بوده است که البته این ربطی به عصر قدرت بن سلمان ندارد. همچین تداوم تحریم قطر هم از موفقیت‌های بن سلمان است که هنوز ادامه دارد.

شکست عربستان در ورود به شورای حقوق بشر، نشانه ضعیف شدن دیپلماسی ریاض در دو سال اخیر است. دیپلماسی ریاض در دوسال اخیر در نتوانست به موفقیت خاصی دست پیدا کند. دیپلماسی ریاض و آنکارا در سال‌های اخیر با هم اصطحکاک بسیاری پیداکرده بودند و حال می‌بینیم که در جریان جنگ قره باغ، متحدین پیشین عربستان سعودی در آسیای جنوبی یعنی پاکستان و افغانستان از باکو حمایت سیاسی می‌کنند و در جبهه دشمن بن سلمان یعنی اردوغان قرار می‌گیرند.

دلارهای عربستان کارآیی خود را ازدست داده‌اند و در جنگ یمن نیز اسلحه‌های خریداری شده از آمریکا جر جنایت جنگی، به دست نیاورده‌اند. تنش زایی بیشتر بن سلمان در آسیا و آفریقا و البته گردش او به سمت رژیم صهیونیستی در مسئله معامله قرن و علنی شدن رابطه او با تل آویو، موجب تضعیف جایگاه عربستان سعودی در پاکستان و افغانستان شد.(در حالی که شواهدی دال بر ارتباط اردوغان و تل آویو هم وجود دارد

ولی این ارتباط علنی نیست!) بدین ترتیب سر پر سودای بن سلمان، جایگاه عربستان سعودی را در جهان تضعیف کرد.