کشف معادن سوريه از سوي ايران

۵۵آنلاین :

يکي از وظايف اصلي سازمان زمين‌شناسي انجام فعاليت‌هاي اکتشافي در بخش معدني است. آن‌طور که دکتر عليرضا شهيدي، رئيس سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني کشور در گفت‌وگو با «شرق» اعلام مي‌کند، اين سازمان تفاهم‌نامه‌‌اي با دانشگاه سوربن فرانسه امضا كرده است و قصد دارد در يك بازه زماني سه‌ساله نقشه زمين‌شناسي سه‌بعدي ايران را با هدف افزايش بازدهي در مقوله اکتشاف مواد معدني تهيه كند. با کمک اين نقشه‌ها که از دقت بالايي برخوردار است، هزينه‌هاي اکتشاف کاهش مي‌يابد. البته همکاري‌هاي بين‌المللي اين سازمان صرفا به اين مورد ختم نمي‌شود. سازمان زمين‌شناسي قرار است در کشور سوريه هم دو پروژه اجرا کند؛ يکي در زمينه اکتشاف معادن فسفات و ديگري بررسي مخاطرات سواحل دريايي اين کشور تا در زمان بازسازي سوريه، با درنظرگرفتن اين مخاطرات، زيرساخت‌هاي جديد احداث شود. به گفته شهيدي، سوريه از نظر معادن فسفات پتانسيل خوبي دارد به همين دليل سازمان زمين‌شناسي قصد دارد در اين رابطه به کشور سوريه کمک کند. مشروح گفت‌وگو با عليرضا شهيدي رئيس سازمان زمين‌شناسي در ادامه مي‌آيد.

‌برخي فعالان بخش معدن بر اين باورند كه در گواهي‌هاي كشف ميزان ذخيره، عيار و كيفيت درست نيست. در اين رابطه چه نظري داريد؟ از دوستاني كه اين مطلب را مطرح مي‌كنند بايد بپرسيد كه چرا به اين نتيجه رسيده‌اند. وظيفه اصلي ما در بحث اكتشاف، مراحل شناسايي و پي‌جويي است. در موارد خاص به اكتشافات عمومي و تفضيلي ورود مي‌كنيم. در مرحله اکتشاف كارشناسان سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني کشور مطابق استانداردها عمل مي‌کنند و آنچه تهيه مي‌شود، مستند و مطمئن است. کليه انتشارات سازمان زمين‌شناسي پس از تهيه در بخش‌هاي فني در شوراي ارزيابي انتشارات سازمان زمين‌شناسي توسط داوران مجرب مورد داوري و ارزيابي قرار گرفته و بر اساس روند قانوني در اختيار بخش خصوصي قرار مي‌گيرد. ممكن است در بخش‌هاي ديگري اطلاعات دچار اشکال شود. همان‌طور كه در گذشته شنيده شد بعضي‌ها گواهي‌هاي مختلف را به فروش مي‌رسانند که اين موضوع ارتباطي به سازمان زمين‌شناسي ندارد. ‌سازمان زمين‌شناسي در مراحل بعدي هيچ نظارتي ندارد يا نمي‌تواند نظارت داشته باشد؟ ما نظارتي بر فعاليت چرخه استخراج و بهره‌برداري نداريم. در مرحله‌اي كه توليد و نظارت در اختيار ماست، اطلاعات مستند موجود است. در مجموع وظيفه حاکميتي سازمان توليد و نگهداشت اطلاعات پايه علوم زمين و کشف ذخاير معدني و نظارت تخصصي بر حسن انجام اين فرايند است. ‌وظيفه نظارت و ارزيابي گواهي‌هاي كشف با كدام مجموعه است؟ اين وظيفه بر عهده معاونت معدني وزارت صمت است که مسئوليت صدور گواهي را بر عهده دارد. مرحله ارزيابي و نظارت بر امور مربوطه نيز در حال حاضر به سازمان نظام مهندسي معدن کشور تفويض اختيار شده است. البته ذکر اين نکته ضروري است که بر اساس قانون تمرکز امور صنعت و معدن مصوب ۱۳۷۹ نظارت بر طرح‌هاي اکتشافي و بررسي تخصصي پروانه‌هاي اکتشاف در گذشته از وظايف اين سازمان بوده که هدف قانون‌گذار نيز صيانت از چرخه توليد داده و نگهداشت منظم آن در کشور بوده است. ‌در زمينه اكتشاف چقدر پتانسيل جديد داريم؟ يکي از وظايف اصلي سازمان زمين‌شناسي کشف ذخاير معدني و سياست‌گذاري در اين زمينه است که بر اساس قوانين بالادستي به اين سازمان ابلاغ شده است. ما كل كشور را در بحث شناسايي و پي‌جويي دو بار مورد بررسي دقيق قرار داده‌ايم. پتانسيل خوبي در کشور وجود دارد. کل ذخاير کشور حدود 55 ميليارد تن ذخيره زمين‌شناسي، حدود 35 ميليارد تن ذخيره قطعي شامل 68 عنصر معدني است. اميدواريم با بهره‌گيري از متدهاي جديد همچون ژئوفيزيك هوايي، اكتشافات خوبي از ذخاير پنهان را در کشور شاهد باشيم. سازمان زمين‌شناسي بالغ بر 640 هزار كيلومتر خطي برداشت ژئوفيزيك هوايي در مناطق اولويت‌دار کشور داشته و بالغ بر هزار آنومالي ژئوفيزيك هوايي ثبت کرده است. در ادامه برداشت ژئوفيزيك هوايي، تلفيق و مدل‌سازي و كنترل‌هاي زميني انجام مي‌شود و موقعي كه به نتيجه رسيديم نتايج کار بعد از داوري منتشر شده و پس از طي مراحل قانوني در اختيار بخش خصوصي قرار مي‌گيرد. ‌از كل ذخاير موجود سالانه چقدر برداشت مي‌شود؟ سالانه حدود 350 تا 400 ميليون تن استخراج توسط معدن‌کاران صورت مي‌گيرد. ‌تا چه زماني ذخاير معدني داريم؟ بستگي به مصرف ذخاير معدني دارد. چنانچه مصرف مواد معدني زياد باشد، ذخاير زودتر تمام مي‌شود. حداقل 20 يا 30 سال آينده با همين روندي كه ذخيره داريم و مصرف مي‌كنيم، مشكلي نيست ولي از آنجايي كه بحث اكتشاف يك پروسه طولاني است و گاه با يك سال و دو سال اكتشاف به نتيجه نمي‌رسد، خوب است كه سياست‌گذاري ميان‌مدت و بلند‌مدت مشخص باشد و هم‌زمان با برداشت، اکتشافات توسعه‌اي نيز نياز است. البته بايد اذعان كرد که زمان تبديل‌شده کانسار به معدن در ايران در مقايسه با استاندارد جهاني بالاتر است و گاهي بيش از 30 سال به طول مي‌انجامد که بايد اين زمان با مديريت يکپارچه در بخش معدن و تفکيک وظايف مراحل مختلف کاهش يابد و از موازي‌کاري، دوباره‌کاري‌ها و تداخل‌ها جلوگيري شود. ‌سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني با بقيه كشورها در زمينه اكتشاف معدن همكاري دارد؟ سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني روابط بين‌المللي گسترده و هدفمندي دارد. به‌تازگی ما تفاهم‌نامه‌ای با دانشگاه سوربن فرانسه امضا كرديم تا در يك بازه زماني سه‌ساله نقشه زمين‌شناسي سه‌بعدي ايران با هدف افزايش بازدهي در مقوله اکتشاف مواد معدني را تهيه كنيم. در اين پروژه كشورهايي از فرانسه، ايتاليا، آلمان و ارمنستان با ما كار مي‌كنند. البته هميشه از پتانسيل دانشگاه‌هاي داخلي هم استفاده مي‌كنيم. يك همكاري خوبي هم در بحث اكتشاف با چيني‌ها داريم. قرار بود قراردادي هم با روس‌ها امضا كنيم فعلا قرارداد ما به دليل مشكلات فني به تعويق افتاده است. اگر اين مشكلات رفع شود با شركت «روس ژئو» كه متعلق به روسيه است، يك قرارداد اكتشافي امضا خواهيم کرد. ‌همكاري‌هايي كه از آن نام برديد، براي فعاليت‌هاي اكتشافي داخل ايران است. آيا سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني در ديگر كشورها فعاليت اكتشافي انجام مي‌دهد؟ ما در گذشته، كارهاي اكتشافي خوبي در آمريكاي لاتين (کشورهاي ونزوئلا، اکوادور و بوليوي) آسياي ميانه (تاجيکستان) و آفريقا (نيجر، سودان و...) انجام داديم. در حال حاضر پتانسيل کارشناسي سازمان در توليد اطلاعات پايه زمين‌شناسي و اکتشاف اين اجازه را به ما مي‌دهد با ديگر کشورها همکاري داشته باشيم. رايزني با برخي کشورها را آغاز كرده‌ايم و اميدواريم به‌زودي فعاليت‌هاي خارج از کشور را مجددا آغاز كنيم. ‌سوريه يكي از كشورهايي است كه وزير به‌تازگی اعلام كرده است بايد حجم همكاري خود را متناسب با مراودات سياسي بين ايران و سوريه گسترش دهد. با اين كشور مراوده‌اي براي اكتشاف معدن داريد؟ چندي پيش وزير انرژي و معادن سوريه به وزارت صمت آمده بود. سال قبل با سازمان زمين‌شناسي سوريه تفاهم‌نامه امضا كرديم. به دنبال آن دو پروپوزال به کشور سوريه فرستاديم؛ يكي در بحث مخاطرات زمين‌شناسي و ديگري در بحث اكتشاف مواد معدني است. در جلسه وزير محترم انرژي و معدن سوريه پروپوزال‌ها در اختيار رئيس سازمان زمين‌شناسي کشور سوريه قرار گرفت تا پس از بررسي‌هاي کارشناسي و توافق فعاليت‌هاي خود را در اين کشور آغاز کنيم. ‌به ازاي خدماتي كه ارائه مي‌دهيد چقدر منابع مالي دريافت مي‌كنيد؟ نوع همكاري چگونه است؟ چه زماني تفاهم‌نامه اجرائي مي‌شود؟ بستگي به اين دارد كه طرف سوري توافق كند كه اين كار انجام شود. شرح خدماتي كه داديم، بر اساس قيمت‌هاي متداول جهاني و نوع كاري است كه انجام مي‌دهيم. اين حق‌الزحمه بر اساس تعرفه‌هاي بين‌المللي است. اگر روي قيمت و موضوع مشكلي پيش نيايد، مي‌توانيم كارمان را شروع كنيم. البته عدد قرارداد براي ما اهميتي ندارد و اميدواريم بتوانيم در دوره باسازي کشور دوست و برادر سوريه شرکت کرده و اطلاعات مناسبي برای استفاده در زيرساخت‌ها در اختيار اين کشور قرار دهيم. ‌چرا در اين دو موضوع مي‌خواهيد با سوريه همكاري كنيد؟ چون معادن فسفات سوريه پتانسيل خوبي براي همکاري دوجانبه دارد. با توجه به زلزله‌اي که در سال‌های گذشته در کشور سوريه اتفاق افتاده است، قصد داريم سواحل اين کشور را بررسي کرده و دوره بازگشت زلزله در آنها را تعيين کنيم. سوريه در دوران بازسازي زيرساخت‌هايش قرار دارد. به همين دليل نياز دارند اطلاعات دقيق و مناسبي در اختيار آنها قرار داده شود تا بر اساس آن، براي بازسازي زيرساخت‌هايشان از اطلاعات پايه تهيه‌شده به وسیله سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني کشور استفاده كنند. ‌درباره كاربرد نقشه‌هاي سه‌بعدي توضيح مي‌دهيد؟ اين نقشه‌ها چه كاربردي دارند كه سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني به دنبال توليد آنهاست؟ نقشه‌هاي سه‌بعدي نقشه‌هايي هستند كه علاوه بر شناخت سطحي لايه‌هاي زمين در عمق هم اطلاعات دقيقي را در اختيار ما قرار مي‌دهند. زمين‌شناسي ايران به گونه‌اي است كه شامل اقليم‌هاي تكتونيكي مختلفي است. در نقشه‌هاي سه‌بعدي مي‌توانيم وضعيت اقليم را در زمان گذشته بازسازي كنيم، در نتيجه در بحث اكتشاف دريچه‌اي باز مي‌شود تا مثلا در زمان كرتاسه وضعيت ساختاري و زمين‌شناسي کشور چگونه بوده است. بر اساس آن، درباره نوع ماده معدني كه مي‌توانسته شكل بگيرد و از وضعيت فعلي آن اطلاعات خوبي در اختيار اکتشاف‌گران قرار مي‌گيرد. نقشه‌هاي سه‌بعدي در بحث‌هاي زمين‌شناسي و اكتشافي اهميت بالايي دارند. ‌يعني با كمك نقشه‌هاي سه‌بعدي هزينه‌هاي اكتشاف و گمانه‌زني كمتر مي‌شود؟ نقشه‌هاي سه‌بعدي به عنوان لايه‌هاي اطلاعاتي مناسب مي‌توانند در اختيار بخش اکتشاف قرار گيرند و هزينه‌هاي اكتشاف و ريسك آن را كاهش دهند. ‌با چين و روسيه چه همكاري‌هايي داريد؟ به‌تازگی با آکادمي علوم کشور چين و پژوهشکده علوم زمين، پروژه‌ شناخت پوسته ايران‌زمين را اجرا کرديم كه دو ماه پيش به اتمام رسيد. اين پروژه در راستاي پروژه جهاني جاده ابريشم بود. اين پروژه شامل چندين تراورس در بخش‌هاي مختلف خشکي و دريايي کشور بود. ‌با روسيه چه برنامه‌اي داريد؟ همکاري سازمان زمين‌شناسي با روس‌ها به دهه‌ها قبل باز‌مي‌گردد. در آن سال‌ها تهيه نقشه‌هاي زمين‌شناسي در نواحي مرکزي ايران از سوی شرکت تکنو اسپورت انجام شد. به‌تازگی با شرکت روس ژئو وارد مذاکرات فني شده‌ايم تا در صورت امکان بتوانيم همکاري در زمينه‌هاي مختلف زمين‌شناسي و اکتشافي در سواحل شمالي ايران با تمرکز بر سواحل مازندران و گلستان را آغاز کنيم. هدف از اين مطالعات شناخت زمين‌شناسي بخش‌هاي شمالي کشور در درياي کاسپين برای اکتشاف منابع معدني، انرژي‌هاي نو و مخاطرات زمين‌شناختي است. ‌در‌حال‌حاضر چقدر در اين منطقه منابع داريم؟ در‌حال‌حاضر اين مسئله شناخته‌شده نبوده و نيازمند بررسي‌هاي دقيق کارشناسي است. ‌در دیگر قسمت‌هاي خزر به‌ويژه در مناطق كم‌عمق منابع هيدروكربوري داريم؟ اکتشاف ذخاير هيدروکربوري برعهده مديريت اکتشاف شرکت نفت است. در کشور آذربايجان منابع غني از نفت و گاز وجود دارد. در سمت ايراني و در منطقه آستارا عمق دريا زياد است. سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني در نظر دارد تا در امتداد سواحل مازندران و گلستان برداشت‌هاي پايه زمين‌شناسي برای شناخت زمين‌شناسي زير‌سطحي داشته باشد. ‌احتمال پيداكردن منابع در اين استان‌ها وجود دارد؟ در شمال خراسان منطقه كپه‌داغ فيلدهاي بزرگ گازي در کشور‌هاي ايران و ترکمنستان وجود دارد كه در حال بهره‌برداري هستند؛ در نتيجه احتمال دارد در سواحل باختري اين مناطق نيز منابع غني از هيدروکربورها وجود داشته باشد؛ البته قبلا اشاره کردم که اکتشاف مواد معدني برعهده سازمان زمين‌شناسي نیست و ما فقط به شناخت ساختمان‌هاي زمين‌شناسي در اين مناطق خواهيم پرداخت. ‌درباره همكاري با روسيه خبرهايي در زمينه مطالعه آب كارستي منتشر شده است. آيا در اين حوزه با اين كشور همكاري داريد؟ برداشت از اين آب مخاطره دارد؟ ما در زمينه آب كارست با روسيه همكاري نمي‌كنيم.خوشبختانه آبي كه از منابع كارست برداشت مي‌شود، با توجه به اينكه تجديدپذير است، مخاطره‌اي براي کشور ندارد. در دوره‌هايي كه بارندگي اتفاق مي‌افتد، مخزن آنها پر مي‌شود و به صورت چشمه‌ها در سطح زمين جاري مي‌شوند. بهتر است از اينها در بحث آب شرب استفاده كنيم؛ چون كيفيت آنها خيلي خوب است. با توجه به اينكه تجديدپذير است، استفاده از اين منابع هيچ محدوديتي ندارد. ‌ وضعيت ذخاير آب كارستي چگونه است؟ سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني کشور نقشه مکان‌هايي را که پتانسيل آب كارست دارند، تهيه كرده است. اين نقشه در مقياس ملي تهيه شده و تا نيمه مهر رونمايي مي‌شود. وضعيت ما از نظر وجود آب کارست خوب است؛ اما نياز به اين دارد كه كارهاي دقيق‌تري در اين زمينه انجام شود. آب كارستي مي‌تواند هرجا كه سنگ كربناته وجود داشته باشد، مشاهده شود؛ اما بايد مطالعه دقيقي روي آن انجام شود و فاکتورهاي سنگ آهک و ميزان آبي كه به صورت بارندگي رخ مي‌دهد، همه بررسي شود. بعد بگوييم كه در يك منطقه آب كارستي پتانسيل خوبي دارد يا نه. سال‌های سال است كه قسمتي از آب شهر شيراز از طريق كارست تأمين مي‌شود. در خراسان جنوبي هم پروژه‌اي در دست اجرا داريم که پتانسيل آب کارست را در اين منطقه بررسي مي‌کنيم. آب کارست چون يک منبع تجديدپذير است، اهميت زيادي دارد. ‌در زمينه آب ژرف بحث‌هايي مطرح است كه برداشت از اين منابع مخاطراتي ايجاد مي‌كند. در زمينه مخاطرات برداشت از آب‌هاي ژرف سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني مطالعه‌اي انجام خواهد داد؟ اصلا اين نظريه‌ها درباره مخاطرات برداشت از آب ژرف را قبول داريد؟ اکتشاف آب ژرف جزء اختيارات سازمان زمين‌شناسي نیست و از وظايف وزارت نيرو است. البته سازمان زمين‌شناسي جزء اعضاي کميته آب ژرف است. استفاده از آب ژرف مخاطره‌‌آميز نيست. متعاقب استفاده از آب ژرف در منطقه‌اي زلزله يا فرونشست رخ نخواهد داد؛ اما با توجه به اينكه آب ژرف در قسمت‌هاي عميق زمين وجود دارد، فكر مي‌كنيم بهتر است در بحث آب‌هاي غير‌متعارف جداي از آب ژرف ورود پيدا كنيم. اگر بتوانيم نيازمان را از طريق تغيير و اصلاح الگوي مصرف و فرهنگ‌سازي برطرف كنيم، نيازي نيست به آب ژرف ورود پيدا كنيم. از طرف ديگر اگر در‌حال‌حاضر مديريت مصرفمان را بهبود ببخشيم، اين مسئله مي‌تواند بخشي از كمبودمان را جبران كند. در نتيجه آب ژرف از نظر ما در اولويت نيست. مطالعه در زمينه آب ژرف در حيطه وظايف اين سازمان نيست. در بعضي از كشورها در شرايط خاص از آب ژرف استفاده مي‌كنند. در ليبي از آب ژرف استفاده شده است. در ايران هم چاه زابل را احداث كرده‌اند و توانسته‌اند يك‌سري اطلاعات تا عمق سه كيلومتري زمين را در اختيار ما قرار دهند. ‌آب ژرفي كه در زابل استخراج شد، چه مشخصاتي داشت؟ قابل استفاده از نظر ايزوتوپ سنگين و شوري بود؟ دبي آب استخراج‌شده را نمي‌دانم. آبي كه استخراج شد آب شيرين نيست. آب لب شور است و مانند آبي است كه در خليج‌فارس وجود دارد. فقط نكته قابل توجه آن اين است كه اگر بخواهيم آب را از درياي عمان يا خليج‌فارس به سمت مناطق مركزي ايران بياوريم، اين چاهي كه زديم، هزينه انتقال آب از ساحل تا آنجا را مطمئنا کاهش مي‌دهد. ‌ ايران يك كشور پر‌حادثه است و در زمينه مخاطرات سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني كار مي‌كند. اطلاعات شما در زمينه مخاطراتي مثل زمين‌لغزش، رانش و ... تكميل شده است. نقشه پهنه‌بندي مخاطرات كشور وجود دارد؟ كلا در دنيا 43 مخاطره شناخته‌شده وجود دارد كه در ايران 34 مخاطره آن ثبت شده است. سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني با توجه به وظايف حاكميتي كه دارد، در بحث توليد اطلاعات پايه و شناخت مخاطرات زمين‌شناسي از ابتداي تأسيس، فعاليت‌هاي خاص خود را انجام داده است. در سال گذشته تا کنون خوشبختانه پنج نقشه را در مقياس ملي تهيه كرديم كه تا نيمه مهر رونمايي مي‌شود. در بحث گسل‌ها، فرونشست، پتانسيل آب كارستي، گرد و غبار و زمين لغزش نقشه‌ها را منتشر مي‌كنيم و كارهاي آنها انجام شده است. براي ايران بحث گسل‌ها خيلي مهم است. ما روي كمربند زلزله‌خيز آلپ- هيماليا هستيم و سالانه تعداد زيادي زلزله در کشور اتفاق مي‌افتد. شناخت و رصد گسل‌ها براي ما خيلي مهم است. فرونشست، زمين‌لغزش و گرد‌و‌غبار مي‌تواند اثرات زيادي روي وضعيت اقتصادي كشور و سلامتي افراد داشته باشد. در نتيجه روي اين مخاطرات بيشتر مطالعه مي‌كنيم. ‌چند درصد زيرساخت‌هاي اصلي كشور تحت تأثير اين مخاطرات قرار دارند؟ تقريبا كل كشور تحت تأثير اين مخاطرات هستند. البته شدت و ضعف دارد. در برخي از مناطق کشور ممكن است زلزله اهميت داشته باشد. تقريبا تمام دشت‌هاي ما تحت تأثير فرونشست هستند. در اخبار کاملا مشخص است که گاهي استان‌هاي غربي تحت تأثير ريزگرد قرار دارند و بعضي وقت‌ها استان‌هاي شرقي درگير مي‌شوند و گاهي تا تهران هم تحت تأثير اين پديده قرار مي‌گيرد. به صورت مقطعي ممكن است جاهاي مختلف تحت تأثير مخاطرات خاص قرار داشته باشند. ‌زير‌ساخت‌هاي اصلي چقدر از اين مخاطرات اثر مي‌گيرند؟ اينكه زيرساخت‌هاي اصلي ما چقدر تأثير مي‌گيرند، بستگي به اين دارد كه در زمان ايجاد اين زيرساخت‌ها و جانمايي آن مطالعات به‌خوبي انجام شده يا خير. اگر مطالعات پايه خوبي انجام شده باشد، مي‌توان گفت که تحت تأثير مخاطرات قرار نگرفته‌اند يا کمتر متأثر مي‌شوند. يکي از وظايف حاکميتي سازمان زمين‌شناسي توليد اطلاعات پايه و شناخت و رصد مخاطرات کشور است. اينكه سازمان‌هاي ديگر از سازمان زمين‌شناسي به‌منظور جانمايي و احداث زيرساخت‌هاي استعلام بگيرند، يك نقص قانوني وجود دارد. اين در شرايطي است که اطلاعات پايه گران‌قيمتي در ساليان گذشته در سازمان زمين‌شناسي توليد شده است. از سال 1381 پايگاه داده‌هاي ملي علوم زمين به عنوان مرجع رسمی اطلاعات توليدي علوم زمين را در اختيار کاربران قرار داده و از سال جاري نيز در بستر WebGis فعاليت مي‌کند. ‌يعني ما زيرساخت‌هايمان را بدون اينكه از مخاطرات زمين‌شناسي استعلام بگيريم، مي‌ساختيم. اين مسئله چقدر مي‌تواند به زيرساخت‌هاي كشور آسيب بزند؟ از سازمان زمين‌شناسي و اکتشافات معدني استعلام نمي‌گيرند اما قاعدتا در تمام پروژه‌هاي عمراني بزرگ يك بخش زمين‌شناسي وجود دارد و شركت‌هاي خصوصي کار مطالعه را انجام مي‌دهند؛ اين‌طور نيست كه مثلا شما وقتي مي‌خواهيد پل بسازيد هيچ داده زمين‌شناسي براي ساخت پل وجود نداشته باشد، ولي اين مسئله به توان علمي بخش خصوصي هم مرتبط است. سازمان زمين‌شناسي همواره مي‌گويد كه در اجراي پروژه‌ها يا از ما استعلام بگيريد يا اينكه ما بر انجام پروژه نظارت داشته باشيم كه اين دو حالت تاكنون اتفاق نيفتاده است. اگر اين مسئله رخ بدهد، مطمئنا عدد و ارقام خسارات كاهش مي‌يابد. عموما در بازسازي خسارات كشور بين شش تا هفت درصد توليد ناخالص داخلي هزينه مي‌شود كه عدد خيلي بزرگي است. سيلي كه ابتداي امسال رخ داد بر‌اساس آمار، 30 تا 40 هزار ميليارد تومان خسارت به کشور زد. اگر ما راهكارهاي مناسب را داشته باشيم، مي‌توانيم ميزان خسارات را کاهش بدهيم. خساراتي که بر اثر مخاطرات به كشور وارد مي‌شود، آن بخشي كه مادي است ممكن است در چند سال بازسازي شود، ولي آسيبي كه از لحاظ رواني به افراد جامعه وارد مي‌شود ممكن است تا نسل‌ها برقرار باشد و جبران‌ناپذیر است.