وحدت و اتحاد مردم در بحران
فراتر از دوگانهسازیهای رسمی | وطندوستی، نه با «حتی» و نه با شرط و تبصره
در روزهای بحران، بسیاری از مردم، فارغ از ظاهر، عقیده یا سبک زندگیشان، از تمامیت ایران دفاع کردند. اما چرا وفاداری برخی از آنها هنوز برای بخشی از حاکمیت تعجبآور است؟ این یادداشت نگاهی انتقادی دارد به نوع نگاه رسمی به شهروندان و مفهوم وطندوستی.

در روزهای بحران، بسیاری از مردم، فارغ از ظاهر، عقیده یا سبک زندگیشان، از تمامیت ایران دفاع کردند. اما چرا وفاداری برخی از آنها هنوز برای بخشی از حاکمیت تعجبآور است؟ این یادداشت نگاهی انتقادی دارد به نوع نگاه رسمی به شهروندان و مفهوم وطندوستی.
وقتی رئیس مجلس در واکنش به همبستگی مردم در روزهای پرتنش میگوید: «در جنگ با اسرائیل، حتی افراد بیحجاب هم از ایران دفاع کردند»، شاید این جمله در ظاهر بهمعنای قدردانی از همبستگی ملی باشد، اما در لایههای پنهان خود، چیز دیگری را آشکار میکند: نوعی شگفتی از واقعیتی که سالها نادیده گرفته شده است؛ اینکه ملت ایران، بسیار متحدتر، وفادارتر و آگاهتر از برآوردهای رسمیاند.
واژهی «حتی» در این جمله، صرفاً یک قید نیست. این کلمه، نشانهای است از فاصلهی درک رسمی از جامعه با واقعیت زندهی مردمی که با وجود طرد شدن، نادیده گرفته شدن و قرار گرفتن در حاشیه روایت رسمی، همچنان خود را متعلق به این سرزمین میدانند.
دختران و زنانی که سالها با عنوان «بیحجاب» از سوی ساختار رسمی پس زده شدند، امروز در کنار دیگر هممیهنانشان ایستادهاند و از کشور دفاع میکنند. اما باز هم با واژهای مثل «حتی» خطاب میشوند؛ گویی حضورشان غیرمنتظره و جایگاهشان در میانه بحران، هنوز در تعریف رسمی نمیگنجد.
سؤال این نیست که چرا مردم ایستادهاند، بلکه این است که چرا این ایستادگی برای بخشی از حاکمیت هنوز عجیب و دور از ذهن است؟ چرا اعتماد به ملت فقط در لحظهی خطر و آن هم با تردید شکل میگیرد؟ و چرا همدلی مردمی باید همچنان از فیلتر دستهبندیهای سیاسی و ظاهری عبور کند؟
کسانی که امروز از اتحاد مردم شگفتزده شدهاند، همانهایی هستند که سالها جامعه را به دوگانههای ساختگی و پرهزینه تقسیم کردند: خودی و غیرخودی، باحجاب و بیحجاب، انقلابی و غیرانقلابی.
اما حالا که این دیوارهای ذهنی در میدان واقعیت فروریخته و مردم، با تمام تفاوتها، شانهبهشانه کنار یکدیگر ایستادهاند، زمان آن رسیده که ساختار قدرت نیز از این نگاه محدود و تبعیضآمیز عبور کند.
وحدت ملی؛ میراث گرانبهای این مقاومت | زمان احیای حکمرانی رسانهای فرا رسیده است
اعتماد ملی، سرمایهای لحظهای و اضطراری نیست. با فرمان شکل نمیگیرد، بلکه با درک و احترام به تنوع جامعه ساخته میشود. جامعهای که در روز خطر بیچشمداشت و بیمنت، پای ایران ایستاد. اگر قرار باشد این وفاداری تنها در بحران به رسمیت شناخته شود، ریشههای همبستگی در زمان آرامش خواهد خشکید.
مردم ایران، با هر پوشش، با هر فکر، با هر سبک زندگی، فرزندان همین خاکاند.
نه «با شرط»، نه «با تبصره»، نه «با حتی». وطندوستی، مشروط نمیشود.
دیدگاه تان را بنویسید