۵۵آنلاین :
مرکز آمار به تازگی اعلام کرده است که بیش از یک‌میلیون و ۶۰۰هزار نفر اتباع خارجی در ایران زندگی می‌کنند که بیشترین اتباع خارجی متعلق به کشور افغانستان با یک‌میلیون و ۵۸۳هزار و ۹۷۹ نفر است. با وجود این، شواهد و قرائن نشان می‌دهد تعداد پناهندگان به ایران که عمدتا از کشورهای افغانستان، پاکستان، عراق و سوریه به کشور ما آمده‌اند بسیار بیشتر از رقم اعلام شده توسط مرکز آمار است. به عبارت دیگر می‌توان عنوان کرد صد‌ها پناهنده به ایران مجوز اقامت ندارند، اما از آنجا که در حاشیه شهر‌ها و به دور از رصد آماری زندگی می‌کنند شناسایی، ساماندهی و بازگرداندن آنها مشکل است. ایران در سال‌های اخیر فارغ از اینکه یک پناهنده قانونی است یا به صورت غیر مجاز در ایران اقامت دارد به او خدمات مختلف به ویژه خدمات آموزشی و بهداشتی ارائه کرده است. این اقدامات باعث تقدیر سازمان‌های جهانی از ایران شده است.
خرداد سال گذشته کمیساریای عالی سازمان ملل برآورد کرد که ۶۵میلیون و ۳۰۰هزار نفر تا پایان سال ۲۰۱۵ میلادی به عنوان مهاجر و پناهنده بی‌خانمان شده‌اند. در این بررسی آمده است از هر ۱۱۳ نفر در کره زمین یک نفر در این سال پناهنده شده است. بر اساس اعلام کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان، «فضای بیگانه‌هراسی» نگران‌کننده اروپا را فرا گرفته و مسئولان در تلاش برای مقابله با بحران مهاجرت هستند. سازمان ملل اعلام کرده این اولین بار است که تعداد پناهندگان در سراسر جهان از ۶۰میلیون نفر فراتر رفته است. همچنین بیش از نیمی از آنان از کشورهای سوریه، افغانستان و سومالی هستند و با وجود توجه به بحران مهاجرت در اروپا ۸۶درصد مهاجران در کشورهایی با درآمد پایین و متوسط اسکان داده می‌شوند. اسفند سال گذشته سازمان ملل متحد اعلام کرد:جمهوری اسلامی ایران با پذیرای پناهندگان افغان در 30 سال گذشته دومین میزبان بیشترین جمعیت پناهنده جهان بوده است.
آوارگی 1200 نفر در هر ساعت
روز گذشته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه بر اساس آخرین گزارش سازمان ملل متحد به‌طور متوسط از هر113 نفر یک نفر در جهان امروز پناهنده یا آواره است، گفت:جمهوری اسلامی ایران که چهارمین کشور پناهنده خیز دنیا به شمار می‌آید، به دلیل اتخاذ سیاست‌های نوع‌دوستانه در حمایت از جمعیت میلیونی پناهندگان در ایران الگویی رفتاری و اجرایی برای سایر کشورهاست. علی ربیعی به مناسبت روز جهانی پناهندگان در کانال تلگرامی‌اش نوشت: روز 20 ژوئن روزجهانی پناهندگان است. بر اساس آخرین گزارش سازمان ملل متحد به‌طور متوسط از هر 113 نفر یک نفر در جهان امروز پناهنده یا آواره است. به عبارت دیگر هر ساعت 1200 نفر آواره می‌شوند که بیش از 80درصد آنان از کشورهای کم‌درآمد یا درآمد متوسط هستند. در این میان به جرات می‌توان عنوان کرد که‌جمهوری اسلامی ایران که چهارمین کشور پناهنده خیز دنیا به شمار می‌آید، به دلیل اتخاذ سیاست‌های نوع‌دوستانه در حمایت از جمعیت میلیونی پناهندگان در ایران الگویی رفتاری و اجرایی برای سایر کشورهاست که این موضوع توسط نهادهای بین‌المللی نیز بیان شده است. در چارچوب همین سیاست‌های مبتنی بر برادری اسلامی و مدارای انسانی است که اکثریت قریب به اتفاق پناهندگان نه در اردوگاه که در کنار تعامل و همسایگی جامعه ایرانی در مناطق شهری و روستایی ساکن هستند. دولت یازدهم نیز در چارچوب سیاست‌های کلی نظام در مواجهه نوع‌دوستانه با پناهندگان اقدامات و سیاست‌های متعددی را اجرا کرده است. پس از دستور تاریخی مقام معظم رهبری مبنی بر تحصیل همه کودکان افغانستانی دولت تدبیر و امید در اردیهشت 95 موانع فراروی تحصیل دانش‌آموزان اتباع خارجی را لغو و دسترسی تمام کودکان افغانستانی ساکن در ایران به آموزش رسمی را میسر کرد تا عدد دانش‌آموزان پناهنده و مهاجر خارجی در مدارس دولتی ایران به بیش از 400هزار نفر برسد. از سوی دیگر در چارچوب برنامه بیمه سلامت ایرانیان تمام جمعیت پناهندگان ساکن در ایران امکان دسترسی به بیمه را پیدا کردند. همچنین با توجه به نقش مهم سازمان‌های غیر دولتی ایران در ارائه خدمات آموزشی درمانی و توانمند سازی به پناهندگان حمایت از این موسسات و تسهیل فعالیت‌های آنان به عنوان یک اولویت پیگیری شد. البته باور من این است که باید استراتژی‌ها و سیاست‌های آینده نگر در مورد پناهندگان داشته باشیم. به ویژه تاکید دارم که حمایت اجتماعی از کودکان که آسیب‌پذیری بیشتری دارند هدفمندتر و گسترده‌تر ادامه یابد. فراموش نکنیم در دنیایی که خشونت، جنگ و تنش گسترش یافته است برای مواجهه با بحران پناهندگی به همدلی همبستگی و سیاست‌های کارآمد و همه جانبه نیاز داریم.
پناهندگی مختص ایران نیست
نماینده مردم ایرانشهر در مجلس درباره پناهندگان در استان سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با «آرمان» می‌گوید: استان سیستان و بلوچستان جزو اولین استان‌هایی است که طی چهار دهه اخیر با موج پناهندگان رو به رو بوده است. محمد نعیم امینی‌فرد می‌افزاید: عمدتا بعد از روی کار آمدن رژیم کمونیستی در افغانستان تعداد قابل توجهی از هم‌زبانان افغانستانی به طرف مرزهای ایران و استان سیستان و بلوچستان آمدند. او اظهار می‌کند: پناهندگی در هر جای دنیا مسائل خاصی را ایجاد می‌کند و به تدریج مشکلاتی را به وجود می‌آورد. ضمن اینکه تفاوت‌های فرهنگی هم مزید بر علت است. امینی‌فرد بیان می‌کند: البته از طرف پاکستان موج پناهنده آن‌چنانی نداریم، ولی بعد از آنکه مصوباتی در شورای امنیت کشور مبنی بر اینکه پناهندگانی که موفق به گرفتن اقامت شده‌اند از مرزها دور نگه داشته شوند، تصویب شد، آنهایی که اسناد هویتی داشتند بازگرداننده شدند و تعدادی ماندند که مسائل خاص خود را به وجود آورد. او توضیح می‌دهد: در دو سه دهه اخیر که پناهندگان افغانستانی به ایران آمده اند ازدواج‌های زیادی عمدتا بین مردان افغان و زنان ایرانی شکل گرفته که این مساله اوراق هویتی را به مخاطره انداخت و الان تعداد قابل توجهی از فرزندان حاصل این ازدواج‌ها دچار مشکلات زیادی هستند. امینی فرد عنوان می‌کند: فرزندان آنها حق حیات اجتماعی دارند، این در حالی است که تا به سن 18 سالگی نرسند بر اساس قوانین فعلی نمی‌توانند کاری برای اوراق هویتی انجام دهند. البته این اتفاق مشروط به این است که اصالت فرد در خارج از مرز و از کشور مبدا تایید شود. او توضیح می‌دهد: اکنون آمارها در مورد تعداد پناهندگان افغانستانی متفاوت بوده و مستند نیست، ولی تخمین زده می‌شود که بین 70 تا 100هزار افغانی در استان سیستان و بلوچستان حضور دارند و از نظر فرصت شغلی و ازدواج مشکل دارند. او اظهار می‌کند: اکنون نمایندگان طرحی را ارائه کرده‌اند که فرزندان مادران ایرانی صاحب اوراق هویتی شوند. البته در دوره قبلی این طرح به صحن علنی مجلس آمد و رد شد، اما قرار است دوباره با کارشناسی بیشتر تقدیم مجلس شود. این نماینده مجلس بیان می‌کند: ایران با افغانستان اشتراکات قابل توجهی دارد و هر دو کشور مسلمان بوده و از نژاد آریایی هستند. او توضیح می‌دهد: پناهندگی در همه جای دنیا وجود دارد و مختص ایران نیست. الان هم میلیون‌ها ایرانی در خارج از کشور زندگی می‌کنند و دارای حقوق اجتماعی هستند. بنابراین با حفظ منافع ملی ناگزیریم پناهندگان را بپذیریم. از این رو باید قوانین به‌گونه‌ای تصویب شوند که فرزندان حاصل این ازدواج‌ها بتوانند از خدمات اجتماعی بهره‌مند شوند.
نویسنده: نگین باقری
منبع : آرمان
دیدگاه تان را بنویسید