«آقای دکتر، آقای دکتر»؛ اپیدمی برنامه‌های تلویزیونی ایران!

۵۵آنلاین :

سروش بامداد - «آقای دکتر»... این نوع خطاب را تا 10 یا 20 سال قبل تنها خطاب به یک پزشک و در مطب یا بیمارستان یا در دانشگاه در گفت و گو با استادان به کار می بردیم اما در سال های اخیر در غالب برنامه های تلویزیونی نه تنها مجری به کارشناس می گوید آقای دکتر که کارشناس هم به مجری می گوید آقای دکتر! در برنامۀ تلویزیونی « به خانه بر می گردیم» کار اجرا بر عهده یک پزشک عمومی ( دکتر نظری) بود و شاید هنوز هم باشد و وقتی پزشکی را دعوت می کرد هم او به میهمان می گفت آقای دکتر و هم میهمان به مجری می گفت آقای دکتر! با توجه به این که عادل فردوسی پور در حال تحصیل در مقطع دکتری در رسانه است و علی دایی در جامعه شناسی ورزش می توان حدس زد که در برنامه های آتی 90 که این مربی دعوت شود مدام هر دو به هم بگویند آقای دکتر! مرتضی حیدری هم به جای «آقای رییس جمهور» به محمود احمدی نژاد مدام می گفت آقای دکتر و آن قدر تکرار می کرد که آدم خیال می کرد عضو درد دیدۀ خود را در معرض معاینۀ یک پزشک قرار داده است! در تازه ترین مورد و شب گذشته ( 19 شهریور 1397) پای برنامۀ تلویزیونی «اینجا» با موضوع « موفقیت های کوچک» نشستم. هر دو میهمان برنامه را از نزدیک می شناسم و بحث های خوبی هم انصافا درگرفت و شعاری و تکراری نبود. تنها نکتۀ آزار دهنده اما تکرار مدام « آقای دکتر» بود. محمد فاضلی (جامعه شناس) هم خطاب به مجری (محمد لسانی) می گفت آقای دکتر و هم هنگام نقل از امیر محبیان (کارشناس سیاسی). مجری هم به این دو فقط می گفت آقای دکتر و نام شان را برزبان نمی آورد و بیننده هیچ گاه در معرض نام این سه قرار نمی گرفت و تنها می شنید آقای دکتر! در دهه 60 بهرام شفیع اصرار داشت وسط مسابقۀ فوتبال و وقتی کاپیتان برزیل پا به توپ می شد، بگوید «دکتر سوکراتس» و پیش از انقلاب هم در میان فوتبالیست ها «دکتر زادمهر» معروف بود و در بین داورها «دکتر سیار». ولی اینها پزشک بودند و دربارۀ بقیه بهتر است تنها در بحث های تخصصی و محیط های آکادمیک به کار رود و خصوصا در رسانه ها پرهیز شود. کما این که در رسانه های معتبر جهانی هم مرسوم نیست. بد نیست رییس صدا و سیما دستور دهد مجریان در خطاب قرار دادن ها نام فرد را بگویند و آقای دکتر آقای دکتر یا خانم دکتر خانم دکتر را بگذارند برای وقتی که پزشکی را دعوت کرده اند و دربارۀ یک بیماری سخن می گوید. اگر اقتصاد دان و نویسنده و سیاست مدار صاحب نام باشد اسم او کفایت می کند و حداکثر می توان رزومه ای از او را قبل یا حین مصاحبه ذکر کرد و برخورداری از درجۀ دکتری را هم یادآور شد. بگذریم از این که برخی معتقدند دربارۀ پزشکان نیز می توان خود کلمۀ «پزشک» را به کار برد و مانند قاضی اول نام شان آورد. زیرا همۀ پزشکان مرتبۀ علمی در حد پی اچ دی ندارند و دکتری آنان بیشتر حرفه ای است و چه اشکالی دارد واژه هایی چون وکیل و پزشک را مانند عنوان های نظامی قید کنیم؟ اگر با وزیری گفت و گو می کنیم بگوییم آقای وزیر یا اگر خانمی وزیر شد خانم وزیر و نه آقا یا خانم دکتر.

اگر با استاد دانشگاه رو به رو شدیم بگوییم استاد و اگر با اوستای نقاش بگوییم اوستا. اگر مراقب عنوان های اختصاصی نباشیم آقای دکتر جای همه را می گیرد و کار به جایی رسیده که درباره روحانیون هم بعد از عنوان مذهبی یک دکتر می آورند.

کاردیگری هم که می توان کرد دست کم در رشته های علوم انسانی کسانی چون دکتر عبدالحسین زرین کوب و جلال الدین همایی را بشناسانیم تا بدانیم نمی شود هم به زرین کوب بگوییم دکتر و هم به خیلی های دیگر و از سوی دیگر بدانیم جلال الدین همایی دکتر نبود اما از خیلی از دکترهای امروز ادبیات دکتر تر بود...