احترام به عقاید، زمینه زیست مسالمت آمیز

۵۵آنلاین :

معین حافظی زاده؛ پژوهشگر علوم سیاسی

در زندگی اجتماعی و شخصی، هر انسانی برای خود عقاید و سلایق خاصی در خصوص نحوه زندگی، شرایط سیاسی، حضور در جامعه، نوع لباس پوشیدن و به طور کلی شیوه اصلی زندگی دارد. به تعداد انسانهای روی زمین طبیعتا اخلاق و عقاید و سلایق متفاوت وجود دارد و هرکسی مایل به رفتار و کنش بر اساس همان عقاید و سلایق هست.

این مبحث بسیار مورد جنجال و کشمکش در میان همگان است و گاها باعث جدل و یا مناظره های گوناگون در تمامی زمینه ها میشود. این کشمکش ها در تمامی سطوح هم نکات مثبت و هم نکات منفی دارد. قصد داریم در خصوص نتایج اجتماعی و فردی تفاوت عقاید در آرامش های روانی، اجتماعی و امروزه با توجه به گستردگی حوزه ارتباطات در فضای مجازی و غیره و باید ها و نباید های آن نکاتی را بازگو کنیم.

در خصوص زندگی فردی باید گفت که هر شخصی در زمینه زندگی شخصی خود قادر به انتخاب هر نوع سبک و سیاق برای ادامه حیات دارد. این سبک های مختلف در هر صورت در زمینه های اجتماعی و به خصوص در فضای مجازی بروز و ظهور میابد. این بازخورد ها هستند که درستی یا نادرستی آن را در خصوص حضور در ساحت اجتماعی آن سبک را تعیین میکنند. اما باید بدین نکته توجه کرد که این بازخورد ها نیز براساس سبک های مختلف زندگی افراد است که ممکن است نوع عمل فردی دیگر را در مواجهه با آن، چگونه تفسیر کند. به طور دقیق اگر بخواهیم بدین نکته توجه کنیم، افراد بر اساس همین تطابق سلایق و همچنین سازگاری سبک رفتاری و اخلاقی و عقاید یکدیگر باهمدیگر وارد ارتباط میشوند و به پایداری یا ناپایداری آن ختم میشود.

ساحت زندگی فردی به گونه ای است که پیوند آن با دیگری بر اساس سازگاری است. در صورت عدم سازگاری سبک رفتاری امکان ارتباط از بین میرود و یا به چالش کشیده میشود. بنابراین در خصوص ساحت زندگی فردی به زعم نگارنده باید از مواجهه با سبک های ناسازگار دیگری، خودداری کرد تا بتوان در فضای ارتباطی فرد با فرد چالش های و کشمکش های سبکی و عقیدتی به حداقل برسد. دلیل این امر آن است که افراد به هر حال در فضاهای متفاوت عقیدتی، فکری، تربیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رشد و نمو کرده اند. نمونه بارز این نوع سازگاری یا عدم سازگاری ها در فضای مجازی به وفور دیده میشود. متاسفانه به گونه ای است که ناسازگاری ها به خصوص در فضای مجازی با توجه به بعد مجازی آن باعث بحث و جدل و مشکلات روزافزون فضای مجازی میشود. زندگی فردی اشخاص خواه ناخواه وارد صفحات مجازی میشود و این زندگی شخصی با توجه به میل افراد است. بنابراین در صورت ناسازگاری سبک های عقیدتی- رفتاری توان خرده گیری و اصلاح آنچنان ندارد. باید در اینگونه موارد برای جلوگیری از مشکلات ثانویه از ارتباط با افراد ناسازگار جلوگیری کرد. این مورد بیشتر در خصوص فضای مجازی ارتباط فرد با فرد بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد.

اما در فضای اجتماعی کاتالیزور مبحث عقاید عرف و مهم تر از آن قوانین اجتماعی در هر جامعه است. در این خصوص یقینا برخورد ها و جلوگیری ها با توجه به خروج از دامنه زندگی فردی و شخصی و ورود سبک و سیاق افراد به زندگی اجتماعی بیشتر خواهد شد. استناد این افزایش برخورد ها و هدایت ها به عرف و قوانین اجتماعی است. طبیعتا هر شخصی وارد هر جامعه و فضای اجتماعی ای بشود، تبعات و الزاماتی برای رعایت دارد که وارد ساختن بسیاری از پارامتر های شخصی متعارض با زندگی اجتماعی با بازخوردها همراه خواهد بود. هر فضای اجتماعی ای و هر جامعه ای ملزومات، عرف و قوانین خاصه خودرا دارد و فرد با تعریف کردن خود در آن جامعه ملزم به رعایت آن است که در این مورد امکان وارد ساختن سبکهای شخصی متعارض کاملا مردود و با بازخورد های گوناگون خواهد بود. برای درک بهتر این مسئله مثال نوع پوشش در دانشگاه های مختلف سراسر جهان، مورد بسیار خوبی است. در آیین نامه های رفتاری تمامی دانشگاه های دنیا، یک سری الزامات برای رعایت وجود دارد که از رفتار های نامعقول و در تعارض با قوانین جلوگیری میکند که این آیین نامه ها در واقع مانع ورود عقاید ناسازگار با آن است. این مورد قابل تعمیم به تمامی ابعاد زندگی اجتماعی و زیست در هر جامعه از سطوح خرد تا سطوح کلان است. حال در سطح کلان نمیتوان به آیین نامه ها و قوانین تاکید کرد اما در هر صورت هر جامعه ای بر اساس عرف های مختلف که قابل تشخیص هستند شکل گرفته اند و افراد عضو آن ملزم به رعایت هستند.

در پایان و در جمع بندی برای آرامش روانی، اجتماعی و سیاسی میتوان چند نکته را ذکر کرد:

۱. ساحت عقاید و سبک رفتاری هر شخص با توجه به پارامترهای مختلف ذکر شده تشکیل یافته است بنابراین تغییرات دفعی امکان پذیر نیستند. تغییرات در صورت ناسازگاری اجتماعی باید با اقناع و به مرور صورت بگیرد.

۲.در ساحت اجتماعی آموزش و تربیت از سوی نهادهای گوناگون مانند جامعه، مدرسه، دانشگاه و یایر نهادهای آمورشی فرهنگی، باید به گونه ای باشد که قوانین اجتماعی و عرف به صورت جامعه پذیری و اقناع باشد و نه زور و اجبار