تخممرغ
جهان بدون تخممرغ چه چیزی کم دارد؟ | درسهای تخممرغ
تخممرغ جزء اصلی رژیمهای غذایی بسیاری از کشورها در جهان است. در حالی که زمانی به دلیل کلسترول بالا چندان آن را توصیه نمیکردند، اما اکنون به دلیل پروتئین فراوان و دارا بودن ویتامینهای مختلف به طور گسترده مصرف میشود. اهمیت تخممرغ فراتر از مشخصات غذایی آن است. این ماده غذایی نقش مهمی در رفع سوءتغذیه و بهبود امنیت غذایی، بهویژه در مناطق در حال توسعه دارد.
تخممرغ جزء اصلی رژیمهای غذایی بسیاری از کشورها در جهان است. در حالی که زمانی به دلیل کلسترول بالا چندان آن را توصیه نمیکردند، اما اکنون به دلیل پروتئین فراوان و دارا بودن ویتامینهای مختلف به طور گسترده مصرف میشود. اهمیت تخممرغ فراتر از مشخصات غذایی آن است. این ماده غذایی نقش مهمی در رفع سوءتغذیه و بهبود امنیت غذایی، بهویژه در مناطق در حال توسعه دارد.
یکی از دلایل اصلی خواص تغذیهای تخممرغ، ترکیب کامل پروتئینهای آن است. تخممرغ حاوی تمام 9 اسید آمینه ضروری مورد نیاز بدن انسان است که آن را به منبع کاملی از پروتئین تبدیل میکند. این موضوع باعث میشود این ماده غذایی بهخصوص در مناطقی که کمبود پروتئین یک مشکل رایج در سلامتی است، ارزشمند باشد. گنجاندن تخممرغ در رژیم غذایی روزانه میتواند به طرز قابل توجهی به مقابله با سوءتغذیه و ارتقای رشد سالم، بهویژه در کودکان کمک کند.
با توجه به اهمیت تخممرغ به عنوان منبع پروتئین، نوسانات چشمگیر قیمت در سالهای گذشته پیامدهای مهمی برای مصرفکنندگان و شرکتهای زنجیره تامین تخممرغ داشته است.
پژوهشهای اقتصادی نشان داده است که تقاضا برای تخممرغ «بیکشش» است، به این معنی که مصرفکنندگان تمایل زیادی به تغییرات قیمت ندارند. یکی از دلایل این امر این است که تخممرغ جایگزینهای مستقیم زیادی ندارد و هیچ ماده غذایی دیگری دارای سبد غذایی مشابه آن نیست. چه قیمت تخممرغ بالا برود، چه کاهش پیدا کند، مصرفکنندگان احتمالاً همچنان تعداد تخممرغی را که همیشه در هر هفته تهیه میکنند، میخرند.
پیامد دیگر تقاضای بیکشش برای تخممرغ این است که هرگونه تغییر غیرمنتظره در عرضه، باعث نوسان شدید قیمت میشود. برای مثال، از فوریه 2022، موارد آنفلوآنزای پرندگان، مرغداران آمریکایی را مجبور کرد هزاران مرغ تخمگذار را برای جلوگیری از شیوع این بیماری از بین ببرند. تا ژانویه سال 2023، نزدیک به 45 میلیون مرغ تخمگذار طی این شیوع تلف شدند.
در نتیجه این امر، کاهش 15درصدی تولید تخممرغ به افزایش قابل توجه (نزدیک به 66 درصد) قیمت آن منجر شد. در مارس 2023، قیمت تخممرغهای معمولی در نهایت با شروع به بهبود عرضه شروع به کاهش کرد.
جهان بدون تخممرغ با فقدان یکی از کاملترین و در دسترسترین منابع غذایی مواجه میشود. تخممرغ به دلیل ارزش غذایی بالا، تطبیقپذیری در آشپزی و نقش اقتصادی و فرهنگی، جایگاهی بیبدیل در زندگی بشر دارد. نبود آن به کمبود پروتئین باکیفیت و مقرونبهصرفه، بهویژه در کشورهای در حال توسعه، منجر میشود که میتواند امنیت غذایی را به خطر بیندازد. از نظر اقتصادی، صنعت تخممرغ میلیاردها دلار ارزش دارد و میلیونها شغل در تولید، فرآوری و توزیع ایجاد میکند. بدون تخممرغ، اقتصادهای وابسته به این صنعت، بهویژه در کشورهایی مانند چین و هند، ضربه میخورند. همچنین، تخممرغ در تغذیه کودکان و زنان باردار در مناطق محروم حیاتی است، و نبود آن میتواند به سوءتغذیه و مشکلات رشد منتهی شود.
در این گزارش، میخواهیم ببینیم چه چالشهایی در تولید تخممرغ در کشورهای در حال توسعه وجود دارد و چگونه میتوان آنها را برطرف کرد؟
ارزش اقتصادی صنعت
صنعت تخممرغ خود را به عنوان یکی از قویترین بخشهای بازار جهانی غذا و دام معرفی کرده است. رشد مداوم تقاضا برای پروتئین حیوانی که هم مقرونبهصرفه و هم مغذی است، نیاز به فناوریهایی را که کیفیت، کارایی و ایمنی مواد غذایی را تضمین میکنند، برجسته کرده است.
بازار جهانی تخممرغ رشد تصاعدی را تجربه میکند و در حالی که انتظار میرفت تا سال 2024 بیش از 7 /130 میلیارد دلار ارزش داشته باشد، این روند صعودی تا سال 2029، 8 /17 درصد در سال پیشبینی میشود که منعکسکننده رشد تقاضای جهانی برای این کالاست.
در سطح جهانی، چین بازیگر اصلی است و بخش قابل توجهی از صنعت تخممرغ را به خود اختصاص داده و بیش از 5 /22 میلیارد دلار درآمد ایجاد میکند. در سطح فردی، مصرف سرانه بیش از 2 /6 کیلوگرم در سال است که به ارزش بازار جهانی 87 /16دلاری آمریکا برای هر نفر کمک میکند. انتظار میرود تا سال 2029، تولید به 27 /61 میلیارد کیلوگرم برسد که نشاندهنده پتانسیل بالای این بخش است.
در صنعت طیور، حلقههای زیادی در زنجیره وجود دارد که سیستم پیچیده تولید و عرضه تخممرغ برای جمعیت انسانی را تشکیل میدهد. از مزرعه، سیستمهای واکسیناسیون و تهویه، تجهیزات تغذیه، تامین آب و امکانات تا پیشگیری از بیماری و شیوههای مناسب دامپروری، همه بخشی از این زنجیره هستند.
در انتهای این صنعت، جابهجایی و درجهبندی تخممرغ نیازمند بالاترین استانداردهای کارایی برای اطمینان از بهرهوری مزرعه، بهبود قابلیت ردیابی و بهینهسازی مدیریت منابع است. فرآیند درجهبندی تخممرغ بر اساس معیارهایی مانند وزن، کیفیت پوسته و عاری از عیب بودن است که تجهیزات مدرن خودکار میتوانند با دقت بالایی آن را تشخیص دهند.
افزایش تقاضای جهانی برای تخممرغ باعث شده است که مرغداریها درجهبندی را به صورت خودکار و تکنولوژیک برای افزایش کارایی و کاهش خطاها، بهبود کیفیت محصول و کاهش هزینههای عملیاتی انجام دهند.
اندازه بازار جهانی تخممرغ در سال 2024 به میزان 83 /150 میلیارد دلار تخمین زده شد. پیشبینی میشود که این بازار از 81 /158 میلیارد دلار در سال 2025، به 86 /222 میلیارد دلار تا سال 2032 رشد کند، که نشاندهنده رشد 96 /4درصدی است. به طور قابل توجهی، رسیدن به ارزش تخمینی 81 /24 میلیارد دلار در سال 2032، ناشی از تمایل روبهرشد به سمت گزینههای پروتئین سالم است. آسیا و اقیانوسیه با سهم بازار 56 /59 درصد در سال 2024 بر بازار تخممرغ تسلط داشتند. این تسلط را میتوان به دلیل جمعیت زیاد در منطقه و مصرف گسترده تخممرغ در جایگاه یک غذای اصلی دانست.
بازار 2025
آنفلوآنزای پرندگان باعث کاهش بیسابقه در تولید تخممرغ در سال 2024، بهویژه در ایالاتمتحده آمریکا و اروپا شد که افزایش شدید قیمت را در پی داشت. همچنین افزایش تقاضا برای تخممرغهای فرآوریشده، مانند پودر تخممرغ، به یک روند کلیدی، بهخصوص در آسیا و آمریکای لاتین تبدیل شد. بنابراین ارزش دارد نگاهی گستردهتر به آنچه در بخش تخممرغ در سال 2024 اتفاق افتاده و سیگنالهایی که سه ماه اول سال 2025 ارسال میکند، بیندازیم.
سال 2024 یکی از چالشبرانگیزترین سالها برای بازار جهانی تخممرغ در دهه گذشته بود. مجموعهای از عوامل اپیدمیولوژیک، اقتصادی و سیاسی بر تولید، تجارت و مصرف تاثیر گذاشته است. اگرچه تخممرغ به عنوان یک محصول غذایی پایدار در نظر گرفته میشود، ماههای اخیر نشان داده است که این بخش نیز در معرض شوکهای بزرگ قرار دارد. در ادامه به چند مورد مهم حول بازار تخممرغ اشاره خواهیم کرد.
1- آنفلوآنزای پرندگان
شیوع آنفلوآنزای فوقحاد پرندگان (HPAI) به مناطق عمده تولیدکننده از جمله ایالاتمتحده، اروپا و آسیا ضربه زد که سبب کاهش شدید عرضه و افزایش تاریخی قیمت شد.
در ایالاتمتحده، جایی که بیش از 170 میلیون پرنده معدوم شدند، قیمتهای عمدهفروشی به سطوح بیسابقهای رسید و بیش از 650 مورد شیوع بیماری در اروپا بین سپتامبر تا دسامبر 2024 گزارش شد. قیمتها در اتحادیه اروپا به 270 یورو به ازای هر 100 کیلوگرم رسید که واکنش کشورهای عضو را در پی داشت، از جمله راهاندازی برنامههای واکسیناسیون آزمایشی و افزایش واردات در هلند و فرانسه.
با وجود این اختلالات، تقاضای جهانی برای تخممرغ ثابت ماند. مصرفکنندگان در کشورهای توسعهیافته خریدهای ویژه خود را کاهش دادهاند، اما این محصول را رها نکردهاند. در کشورهای در حال توسعه -به ویژه در آسیا و شمال آفریقا- تخممرغ (از جمله به شکل خشکشده) منبع اصلی پروتئین باقی مانده است.
2- افزایش هزینههای تولید
تورم به این فشار اضافه میکند. مرغداران با قیمتهای بالاتر خوراک، سوخت و نیروی کار مواجه هستند. در حالی که هیچ تفکیک خاصی در گزارشها موجود نیست، هزینههای تولید عمومی بهشدت در بخش دامپروری افزایش یافته است.
در حالی که تورم در مقایسه با سال 2022 به نسبت تعدیل شده، بسیاری از قیمتها سرسختانه بالا هستند و برخی حتی باز هم در حال افزایش هستند. برای مصرفکننده معمولی، یکی از مواردی که بهوضوح خود را نشان میدهد، قیمت تخممرغ است. بر اساس آمار اداره کار، مصرفکنندگان در فوریه 2025 به طور متوسط تقریباً شش دلار به ازای هر دوجین تخممرغ بزرگ پرداخت کردند که بالاترین رقم در ایالاتمتحده است: 97 درصد بیشتر از یک سال قبل و چهار برابر بیشتر از فوریه 2020.
3- بازسازی تولید و تجارت بینالمللی
در پایان سال 2024، روند بازسازی جمعیت مرغ تخمگذار آغاز شد. در ایالاتمتحده، طبق دادههای USDA (وزارت کشاورزی ایالاتمتحده) از مارس 2025، تولید با نرخی حدود دو درصد در هفته رشد میکرد. در همان زمان، بسیاری از کشورها با هزینههای بالای خوراک و انرژی و دسترسی محدود جوجههای یکروزه دستوپنجه نرم میکردند که بازگشت به ظرفیت کامل را کند میکرد.
در مواجهه با تنشهای بازار، همکاری تجاری میان ایالاتمتحده و ترکیه به یک پیشرفت چشمگیر تبدیل شد- در فوریه 2025، ترکیه صادرات 15 هزار تن تخممرغ را به ایالاتمتحده آغاز کرد که بزرگترین قرارداد از این نوع در سالهای اخیر و سیگنالی مبنی بر این بود که تخممرغ در حال شروع به ایفای نقش مهم و فزایندهای در روابط استراتژیک است.
4- نقش روبهرشد پردازش
همانطور که بازار به دنبال راهحلهای پایدارتر بود، اشکال فرآوریشده، در درجه اول پودر تخممرغ، اهمیت فزایندهای پیدا کردند. محبوبیت این محصول بهخصوص در آسیای جنوب شرقی و آمریکای لاتین بیشتر شد، جایی که صنایع غذایی در حال تطبیق با نوسانات در دسترس بودن تخممرغ تازه بودند. در مکزیک، صادرات پودر تخممرغ به آسیا نسبت به مدت مشابه سال قبل 14 درصد افزایش یافته است.
پودر تخممرغ نوعی کمآب از تخممرغ است که از خشک کردن آن به دست میآید و به شکل پودر ریز با رنگ زرد یا کرم است. این محصول در این شکل بیشتر خواص تخممرغ تازه را حفظ میکند- هم از نظر خواص تغذیهای و هم از نظر فنی. تخممرغ پودری منبع غنی پروتئین است و 30 تا 37 درصد از محتوای آن را تشکیل میدهد. این پودر دارای محتوای آب کمتر از چهار درصد و حلالیت بالایی است. پودر تخممرغ به دلیل خواص، ماندگاری طولانی و راحتی در نگهداری، حملونقل و استفاده، به جایگزینی جذاب برای تخممرغ تازه تبدیل شده است.
5- تجزیه و تحلیل منطقهای بازار تخممرغ (سال 2024 و سه ماه اول 2025)
اگرچه آشفتگی در بازار تخممرغ جهانی بود، اما تاثیر آن در مناطق مختلف، متفاوت بود. تاثیر آنفلوآنزای پرندگان، سطح بهبود تولید و پویایی صادرات تا حد زیادی به شرایط محلی و واکنش دولتها بستگی دارد.
اروپا: اروپا یکی از مناطقی بود که بیشترین آسیب را از نظر آنفلوآنزای فوقحاد پرندگان (HPAI) متحمل شد. سال 2024-2023 شاهد رکورد تعداد شیوع، عمدتاً در کشورهایی با تراکم بالای تولید طیور، مانند فرانسه، هلند، ایتالیا و آلمان بود.
بر اساس گزارش EFSA، بیش از 650 مورد شیوع HPAI در مزارع مرغداری اتحادیه اروپا بین سپتامبر تا دسامبر 2024 گزارش شده است. بیشترین تلفات مربوط به مرغهای تخمگذار بوده که به طور مستقیم بر عرضه تخممرغ در کشورهای عضو تاثیر گذاشته است.
واکنش کشورها متفاوت بود و فرانسه و هلند اولین کشورهایی بودند که برنامههای آزمایشی واکسیناسیون علیه HPAI را راهاندازی کردند که ممکن است باعث تغییر در سیاست قبلی «ریشهکن کردن و جداسازی» شود. از سوی دیگر آلمان ذخایر استراتژیک خود را افزایش داد و واردات از کشورهای ثالث را تسهیل کرد.
در نتیجه، قیمت عمدهفروشی تخممرغ در اتحادیه اروپا رکورد زد و از 270 یورو در هر 100 کیلوگرم (سه ماه چهارم 2024) فراتر رفت. تولید در سه ماه اول سال 2025 به آرامی در حال بهبود است، اما کارشناسان تخمین میزنند که تا پایان سال طول میکشد تا شرایط عادی شود.
آمریکای شمالی: ایالاتمتحده یکی از کشورهایی بود که بهشدت آسیب دیده بود، با بیش از 170 میلیون پرنده که از ابتدای سال 2022 تا مارس 2025 معدوم شدند که بخش بزرگی از آنها مرغهای تخمگذار بودند.
طبق دادههای USDA از مارس 2025، تولید تخممرغ ایالاتمتحده شروع به افزایش با نرخ حدود دو درصد در هفته کرده است. قیمتهای خردهفروشی همچنان بالا هستند، اما نسبت به اوج نوامبر 2024 به میزان قابل توجهی کاهش یافتهاند.
- آمریکای لاتین: کشورهایی مانند برزیل، آرژانتین و مکزیک بهشدت تحت تاثیر HPAI قرار نگرفتهاند که به آنها اجازه میدهد بخشی از صادرات را به دست آورند. برزیل -پیشرو در صادرات گوشت طیور- در حال گسترش عرضههای خود به تخممرغ و محصولات فرآوریشده، بهخصوص به کشورهای خاورمیانه و آسیاست.
تولید پودر تخممرغ نیز افزایش یافته است- بهویژه در مکزیک، جایی که فرآوری به عنوان پاسخی به بازارهای بیثبات تخممرغ تازه، در حال گسترش است. صادرات به آسیا در سال 2024 نسبت به سال قبل 14 درصد افزایش یافته است.
آسیا: هند، ژاپن و اندونزی ثبات نسبی تولید خود را حفظ کردند. نکته مهم این است که در هند، رشد تقاضای داخلی (بهویژه در بخش گردشگری) باعث میشود بازار به شکل فزایندهای به صادرات کمتر وابسته شود.
در ژاپن، تولید تخممرغ پودرشده افزایش یافته است- بهویژه برای صنایع فرآوری و غذای راحت، که سهم بازار آن در سال 2024، حدود 2 /10 درصد رشد پیدا کرده است.
تخممرغ چه درسی برای ما دارد؟
مایکل ال. والدِن، استاد برجسته و اقتصاددان توسعه در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی و عضو هیات علمی تحصیلات تکمیلی اقتصاد در کالج مدیریت پول (The Poole College of Management) است. دکتر والدن در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی، در زمینههای اقتصاد مصرفکننده، چشمانداز اقتصادی و سیاست عمومی فعالیت میکند. متنی که در ادامه میخوانید، درسی است که به باور دکتر والدن، تخممرغ درباره اقتصاد به ما میدهد:
«همسر من یک آشپز بینظیر است، شاید به این دلیل که در یک خانواده آشپز متولد شده است. پدربزرگ و مادربزرگ پدریاش رستوران داشتند و پدربزرگ و مادربزرگ مادری او نانوا بودند. زمانی که همسرم نوجوان بود، وظیفه آشپزی برای پدر و مادر و خواهرانش را بر عهده گرفته بود.
از طرفی من آشپز خوبی نیستم، اما فقط یک تخصص آشپزی دارم؛ املت درست کردن. من از آزمودن مواد مختلف لذت میبرم و معمولاً مری، همسرم، آن را تایید میکند. من حتی املت هاتداگ درست کردهام. اغلب، زمانی که مری سرش خیلی شلوغ است، از من میخواهد که یکی از آن املتهای اختراعیام را درست کنم!
بدیهی است که املتها تخممرغ لازم دارند، پس من همیشه از آنچه بر سر قیمت تخممرغ میرود، آگاه بودهام. اما نکته مثبت، حداقل برای یک اقتصاددان، این است که جهش اخیر در قیمت تخممرغ نمونه خوبی از نحوه عملکرد اقتصاد است. استدلال من این است که در سال گذشته قیمت یک بسته تخممرغ بیش از 100 درصد افزایش یافته است. چرا؟ سوالی است که اکثر خریداران میپرسند. در اقتصاد، همه چیز در «عرضه و تقاضا» خلاصه میشود. در واقع، زمانی که تدریس میکردم، روزهایی که امتحان میگرفتم، به دانشآموزان میگفتم که هرگز جای یک پاسخ را هم خالی نگذارند. در عوض، اگر هیچ ذهنیتی برای پاسخ ندارند، بنویسند «عرضه و تقاضا». من به احتمال زیاد به آنها بخشی از نمره را میدهم.
داستان بزرگ برای تخممرغ در سمت عرضه است. آنفلوآنزای پرندگان بهشدت جمعیت جوجهها را تحت تاثیر قرار داده و موجب مرگ میلیونها مرغ شده است. هر چه تعداد مرغها کمتر شده، تخمهای کمتری گذاشته شده و به فروشندگان عرضه میشود.
اما وقتی قیمت تخممرغ ثابت میماند، خریدارانی هستند که میخواهند بیش از حد موجود تخممرغ خریداری کنند. اما همه این خریداران نیاز یکسان به خرید تخممرغ ندارند. برای کسی مثل من که گهگاه از تخممرغ برای تهیه املت استفاده میکند، تخممرغ چندان مهم نیست. اما برای نانوایی که از تخممرغ به عنوان ماده اصلی در بسیاری از محصولات خود استفاده میکند، تخممرغ اهمیت بسیار دارد. به عبارت دیگر، ارزش تخممرغ برای من بسیار کمتر از یک نانوایی است.
در نتیجه زمانی که قصد خرید بدون تغییر وجود دارد -اقتصاددانان این را «تقاضا» مینامند- اما عرضه بسیار کم است، قیمت محصول بالا میرود. این امر همیشه اتفاق میافتد. در واقع، ما شاهد این بودیم که این اصل پس از همهگیری رخ داد. زمانی که محدودیتهای همهگیری برداشته شد، مردم آماده خرید بودند، زیرا ماهها در زمینه خرید محدود بودند. مصرفکنندگان، طبق گفته اقتصاددانان، «تقاضای سرخورده» داشتند. مصرفکنندگان همچنین در نتیجه انواع برنامههای فدرال مانند محرکهای مالی، برنامه حمایت از حقوق و دستمزد و افزایش غرامت بیکاری، پول خرید داشتند. با این حال عرضه محصولات به دلیل مشکلات زنجیره تامین محدود بود. با تلاش مصرفکنندگان برای خرید بیشتر از آنچه در دسترس بود، افزایش قیمتهای بزرگی رخ داد و نرخ تورم کلی سالانه از 9 درصد فراتر رفت. برخی ممکن است پاسخ دهند که افزایش قیمتِ چیزی که کمبود دارد، مانند تخممرغ، منصفانه نیست. آیا تولیدکننده نباید تا زمانی که منابع دوباره تکمیل شود، قیمت را ثابت نگه دارد؟ برای این دیدگاه دو پاسخ وجود دارد. اول، اگر قیمت تخممرغ در زمان کمبود، با زمانی که فراوان است یکسان باشد، هیچ سازوکاری برای اطمینان از خرید تعداد محدود تخممرغ از سوی کسانی که تخممرغ برایشان بیشترین ارزش را دارد، وجود ندارد. اگر به فروشگاه بروم و تمام تخممرغهای املتم را بخرم چه میشود؟ هنگامی که صاحب نانوایی به فروشگاه میرسد، تخممرغها تمام شدهاند، به این معنا که نانوا نمیتواند بسیاری از محصولاتی را که نانواییاش را سرپا نگه داشته، تولید کند. برای من، استفاده از تخممرغ فقط یک سرگرمی است. برای نانوایی، تخممرغ میتواند کسبوکار را پررونق یا فلج کند.
از این رو، زمانی که کمبود تخممرغ وجود دارد و قیمت آن افزایش مییابد، قیمت بالاتر این احتمال را افزایش میدهد که کسانی که تخممرغ میخرند، برای آنها بیشترین ارزش را دارد.
مزیت دومِ افزایش قیمت تخممرغ، درآمد اضافی ناشی از این قیمتهاست که به تولیدکننده کمک میکند تا ضرر ناشی از عدم فروش تخممرغ را جبران کند. مرغدار میتواند از برخی از این درآمدها برای بازسازی گله مرغهای خود استفاده کند. حتی مرغداران خارج از ایالت که از آنفلوآنزای مرغی فرار کردند، انگیزه دارند که گله خود را در زمانی که قیمتها بالاست، گسترش دهند. هنگامی که این اتفاق میافتد، قیمت تخممرغ کاهش مییابد.
آنفلوآنزای مرغی که آنفلوآنزای پرندگان نیز نامیده میشود، برای کارولینای شمالی اهمیت بیشتری دارد، زیرا ایالت ما رتبه چهارم را در تولید تخممرغ در کشور دارد و چندین میلیارد دلار درآمد ایجاد میکند. هنگامی که آنفلوآنزای مرغی به گلههای مرغ میرسد، تلفات بسیار زیادی به بار میآورد و قیمت تخممرغ بالا میرود. اقتصاددانان استدلال میکنند که قیمتهای بالاتر یک نتیجه طبیعی است که در واقع به مرغداران کمک میکند بهبود یابند و اطمینان حاصل شود که تخممرغهای باقیمانده به کسانی میرسد که مهمترین کاربردها را برایشان دارد.
از این رو، وقتی بیماری، بیشتر صنعت تخممرغ را نابود میکند، آیا قیمتهای بالاتر تخممرغ واقعاً میتواند اتفاق خوبی باشد، حداقل به طور موقت؟ شما تصمیم بگیرید.»
خوراک محبوب شرقیها
افراد زیادی هستند که از مصرف تخممرغ لذت میبرند، اما کشوری وجود دارد که بیش از هر مکان دیگری روی زمین تخممرغ مصرف میکند. ژاپن به ازای هر نفر، هر سال بیشترین تخممرغ را مصرف میکند. یک فرد در ژاپن به طور متوسط حدود 320 تخممرغ در سال میخورد؛ یعنی تقریباً یک تخممرغ در روز. اگرچه این کشور لزوماً تخممرغ زیادی تولید نمیکند، اما یکی از بزرگترین واردکنندگان تخممرغ و محصولات تخممرغ است. این کشور از تخممرغ در انواع غذاها از جمله نودل، غذاهای برنجی و شیرینیهای محبوب ژاپنی استفاده میکند.
ایالاتمتحده نیز سالانه مقدار زیادی تخممرغ مصرف میکند. به طور کلی، این کشور از نظر تعداد تخممرغ خوردهشده نسبتاً به صدر فهرست نزدیک است. با این حال، آمریکا از نظر تعداد تخممرغ خوردهشده سرانه (به ازای هر نفر)، نزدیک به بالای فهرست نیست. کشورهای زیادی وجود دارند که بیشتر از ایالاتمتحده تخممرغ مصرف میکنند. دیدن تخممرغهایی که به خورشها، غذاهای پختهشده، سالادها و بسیاری از غذاهای دیگر اضافه میشود، غیرعادی نیست. البته تخممرغ همچنین جزء لاینفک صبحانه استاندارد آمریکایی است.
بسیاری از مردم اگر بشنوند که پاراگوئه نیز سالانه تخممرغ زیادی مصرف میکند شگفتزده میشوند. اگرچه پاراگوئه کشور خیلی بزرگی نیست، اما هر نفر در این کشور به طور متوسط سالانه 310 تخممرغ مصرف میکنند. پاراگوئه نسبت به اکثریت قریب به اتفاق همسایگانش تخممرغ بیشتری مصرف میکند. برای مثال، مردم پاراگوئه اغلب تخممرغ آبپز را به عنوان میانوعده میخورند. سپس، مصرف تخممرغ در سالاد، خورش و دسر بسیار رایج است. از آنجا که تخممرغ در پاراگوئه بسیار محبوب شده، سیستم بهداشت ملی نگران افزایش سریع میانگین کلسترول شهروندان پاراگوئهای شده است. علاوه بر این، اقبال بیش از حد به این محصول موجب افزایش زیاد قیمت آن در پاراگوئه شده است.
با وجود اینکه چین به سرعت توسعه یافته، اما هنوز کشوری است که افراد عادی در آن پول زیادی ندارند. از آنجا که تخممرغ در مقایسه با سایر منابع پروتئینی ارزان است، در چین نیز بسیار محبوب است. موارد زیادی وجود دارد که مردم چین تخممرغ را خام مصرف میکنند. علاوه بر این، تخممرغ معمولاً برای تهیه موس و کاستارد استفاده میشود. دولت چین مراقب است تا مطمئن شود تخممرغ به اندازه کافی تولید میشود. لازم است که قیمت تخممرغ نسبتاً پایین نگه داشته شود تا دولت اطمینان یابد که همه افراد در چین به منبع ارزانقیمت پروتئین دسترسی دارند. به همه این دلایل، تخممرغ هنوز در سراسر سرزمین اصلی چین بسیار محبوب است.
چالشهای صنعت
زنجیره تامین از تولید محصولات اولیه شروع میشود و با مصرف محصول نهایی خاتمه مییابد. این زنجیره شامل تمامی فعالیتهای اقتصادی است که در مراحل مختلف نهاده، تولید، فرآوری، توزیع، عمدهفروشی و خردهفروشی انجام میشود. با توجه به زنجیره تامین محصولات کشاورزی، تامین بهموقع و کافی نهادههای کمیاب، مرغوب و با قیمت مناسب، تسهیل دسترسی کشاورز به نهادههای تولید، کاهش ریسک تولید، افزایش ظرفیت انبارداری و نگهداری محصولات، بهبود سیستم حملونقل و توزیع مناسب، بازاریابی داخلی و خارجی و کاهش هزینههای مبادله و صادرات محصولات کشاورزی میتواند سبب تامین بهموقع نیازهای مصرفکننده و کاهش درآمدها، سودآوری تولیدکنندگان، ایجاد اشتغال و ارتقای امنیت غذایی شود.
با این حال، سال 2024 یکی از چالشبرانگیزترین سالها برای بازار تخممرغ، هم از نظر عملیاتی و هم از نظر تجاری بود. در بسیاری از کشورها، شرکتها مجبور بودند الگوهای خرید و لجستیک را با سرعت برق تطبیق دهند و محصولات فرآوریشده مانند پودر تخممرغ شروع به ایفای نقش مهمی کردند. آغاز سال 2025 نشانههایی از ثبات را نشان میدهد، اما ما هنوز در مورد بازار آسیبپذیر در برابر شوکها و وابسته به عوامل خارجی صحبت میکنیم. بنابراین، رویکرد استراتژیک به ریسک، تنوع منابع و انعطافپذیری عملیاتی برای شرکتهایی که میخواهند موقعیتی پایدار در این صنعت ایجاد کنند، کلیدی خواهد بود.
صنعت تخممرغ همچنان با چالشهای مهمی از جمله تاثیر آنفلوآنزای پرندگان، افزایش هزینههای تولید و فشارهای نظارتی مواجه است. در سال 2024، تولید تخممرغ یک درصد کاهش یافت و این صنعت با افزایش قیمت تخممرغ به دلیل کمبود عرضه، که با شیوع آنفلوآنزای پرندگان تشدید شد، مواجه شد. بازار با نوسان قیمتها و کمبود عرضه همچنان بیثبات است. علاوه بر این، افزایش تقاضا برای تخممرغ بدون قفس، همراه با فشارهای تورمی، وضعیت را پیچیدهتر میکند. با نگاهی به سال 2025، انتظار میرود که قیمت تخممرغ به دلیل محدودیتهای تولید مداوم، چالشهای نظارتی و اثرات ماندگار بحران آنفلوآنزای پرندگان، بالا بماند.
تاثیر کمبود تخممرغ در خانهها، خواربارفروشیها و مزارع در سراسر کشورها احساس شده است. بر اساس گزارش مرکز تحقیقات و سیاست بیماریهای عفونی (CIDRAP) برخی از فروشگاههای مواد غذایی حتی به محدود کردن خرید به ازای هر مشتری برای مدیریت عرضه متوسل شدهاند.
تقاضای بالای مصرفکننده باعث تولید تخممرغ بیشتر میشود. با وجود 10 میلیارد نفر روی کره زمین تا سال 2050، تولیدکنندگان زیر فشار بیشتری برای تهیه پروتئین بیشتر با کیفیت بالاتر هستند. روشهای تولید مدرن به افزایش چرخه تخمگذاری گلههای تجاری به 90 تا 100 هفته کمک میکند. حجم تخممرغهای تولیدشده در سراسر جهان از سال 1990 تاکنون بیش از 100 درصد افزایش یافته است. با توجه به این تغییر، مرغداران و تولیدکنندگان برای برآوردن تقاضا زیر فشار هستند. در نتیجه، پرندگان برای برآوردن نیازهای خود با استرس متابولیک روبهرو هستند که میتواند کیفیت پوسته تخممرغ، قوام تخمگذاری و سلامت روده را به خطر بیندازد. سلامت روده یک عامل کلیدی در دستیابی به حداکثر پتانسیل تولیدی و میزان تخمگذاری است، نهتنها به این دلیل که یک عامل کلیدی برای هضم و جذب مواد مغذی است، بلکه به این دلیل که جزء ضروری سیستم ایمنی پرنده است.
در بسیاری از کشورها، ترجیحات مصرفکنندگان به سمت تخممرغهای تولیدشده در محیطهای غیر قفس تغییر کرده است و در این سیستمهای جدید اسکان، پرندگان در تماس نزدیکتر با بستر هستند و بیشتر مستعد تکثیر پاتوژنهای روده هستند.
تغییرات قانونی نیز در پسزمینه در حال وقوع است. برخی کشورها در تلاش برای کاهش فشار قیمت، اجرای قانون پرورش غیر قفس (به صورت آزاد و خارج از قفس) را به تعویق میاندازند. با این حال، کارشناسان در مورد اثربخشی چنین اقداماتی توافق ندارند. بنابراین، سال 2025 دوره دیگری برای آزمایش انعطافپذیری بازار تخممرغ خواهد بود- هم از نظر عرضه و قدرت خرید مصرفکننده و هم توانایی صنعت برای انطباقپذیری در مواجهه با شوکهای بیشتر.