دنیای جدید و جسور: آیا کرونا تغییرات مثبتی می‌سازد؟

خبرگزاری فرانسه در گزارشی به تشریح اقدامات می‌پردازد که بحران کرونا بر سیستم سیاسی جهان و زندگی انسانی گذاشته است. اقداماتی که پیش از این حکم قوانینی رادیکال و مخرب برای اقتصاد، کار و جوامع اجتماعی را داشت و این روزها به نُرم زندگی بسیاری از کشورها و مردم جهان تبدیل شده است.

به گزارش عصر ایران ، با شیوع ویروس کرونا بسیاری از دولت‌ها سیاست‌هایی را اتخاذ کردند که پیشتر تصور اجرایی شدن آن وجود نداشت. اقداماتی که شاید روزی در یک آرمانشهر رویایی شکل می‌گرفت. سیاست‌هایی مانند حمایت از اقشار کم‌درآمد یا اسکان بی‌خانمان‌ها.

یکی از کارکنان بخش درمان- بحران کرونا مشکلات اقشار کم درآمد مانند پیک‌ها، معلمان، پرستاران و کارگران بخش‌های ضروری را برجسته کرده است.

اما وضعیت اضطراری رو به اتمام است و دنیا تلاش دارد به شرایط معمول خود بازگردد. با این وجود بحث‌هایی در مورد امکان یا ضرورت نگهداری از این اقدامات همچنان وجود دارد.

در بریتانیا مانند هرجای دیگر جهان بحران کرونا درآمد ناچیز کارکنان پیک‌ها، پرستاران، معلمان و دیگر کارگران بخش‌های ضروری را به چشم‌آورد. کسانی که نقش آنها در میانه بحران حیاتی و غیرقابل انکار ظاهر شد. انگار تا پیش از این بحران همگان از کمبود درآمد این اقشار و اهمیت شغل آنها بی‌خبر بودند.

دولت بریتانیا همچنین در گامی بزرگ پرداخت حقوق حدود 5 میلیون خویش-فرمای خانه‌نشین را در این کشور تضمین کرد. آنها هدف از این اقدام خود را عدم توان پرداخت هزینه‌های درمان از سوی کارگران خویش‌فرما عنوان کردند. از طرفی دولتمردان نگرانی خود را در مورد کار کردن افراد بیمار و شیوع بیشتر بیماری اعلام کردند.

"ریشی سوناک" وزیر دارایی بریتانیا که این روزها در مورد کاهش اقدامات قرنطینه‌ای صحبت می‌کند، پیشتر اعلام کرد که بریتانیا ماهانه و به طور متوسط ۸۰ درصد از حقوق کارکنان خانه‌نشین تا سقف ۲ هزار و ۵۰۰ پوند (3100 دلار) در ماه  را پرداخت می‌کند.

به گفته این وزیر، بریتانیا برای اولین بار در طول تاریخ به مردم حقوق پرداخت کرده است.

با این حال "دیوید ناپیر" استاد انسان‌شناسی دانشگاه "کالج لندن" در این باره می‌گوید: این برداشت‌ها و پرداخت‌ها در طول زمان مشکل‌زا و بحران‌آفرین ظاهر می‌شوند.

او به خبرگزاری فرانسه گفت: افراد قدرتمند جامعه برای بقا و ماندگاری خود به افراد ضعیف‌تر وابسته هستند.

پول جادویی

در آمریکا 30 میلیون نفر به دلیل شیوع ویروس عالم‌گیر شغل خود را از دست داده‌اند.

دونالد ترامپ رئیسِ دولتِ جمهوری‌خواه آمریکا برای رونق اقتصاد حدود 3 هزار دلار پول نقد را به شکل مستقیم به اقتصاد هر خانوار آمریکایی تزریق کرد. این تزریق به عنوان محرک و برای برابری بیشتر مردم در طول بحران اقتصاد صورت گرفت. این برابری اقتصادی در جهان مدتهاست که مورد بحث قرار دارد و با شاخصی به نام "درآمدپایه جهانی" معروف است.

"تیموتی گارتن اش" مورخ دانشگاه آکسفورد در باره مفهومی مانند "درآمد پایه جهانی" که این روزها بدون بحث زیاد و صورت عملی در حال انجام شدن است، می‌گوید: تا چندی پیش این موضوع بیشتر یک قانون رادیکال محسوب می‌شد تا یک قانون آرمانی.

یورو نیوز در مورد "درآمد پایه همگانی" می‌نویسد: الگوهای مختلفی از "درآمد پایه همگانی" وجود دارد اما ایده کلی این است که دولت‌ها مبلغ معینی را به همه افراد صرفنظر از میزان درآمد کنونی‌شان پرداخت کنند.

خبرگزاری فرانسه می‌نویسد: نظر سنجی اخیر دانشگاه اکسفورد نشان داد که 71 درصد از اروپایی‌ها در حال حاضر از ایده "درآمد پایه همگانی" حمایت کردند.

پرستاران و پزشکان جهان که این روزها در خط مقدم می‌جنگند، در سال‌های اخیر با تشکیل کمپین‌های گوناگون به دفعات خواستار افزایش دستمزد و استفاده از منابع بیشتر بودند.

در فرانسه "امانوئل مکرون" در ابتدای شیوع کرونا گفت: هیچ "پول جادویی" برای این حمایت یا پرداخت به خانواده‌های کم درآمد یا عموم مردم وجود ندارد. اما کمی بعد قول سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در این زمینه و کمک به مردم را داد.

سیستم بهداشت و درمان بریتانیا نیز که در دهه‌ی گذشته با کاهش بودجه  هر ساله مواجه شده بود، در بحران سلامت جهانی آسیب بیشتری دید. این سیستم پس از بحران اقتصادی سال 2008 با کمبود بودجه، امکانات و نیروی انسانی دست و پنجه نرم کرد.

"بوریس جانسون" نخست‌وزیر بریتانیا و حزب محافظه‌کارش پیش از بحران کرونا به تغییر سیستم بهداشت و درمان در این کشور متهم شدند. آنها قصد داشتند بخش رایگان سیستم و بهداشت و درمان را به بخش خصوصی واگذار کنند.

بوریس جانسون به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در یکی از بیمارستان‌های بریتانیا بستری شد و به دلیل مراقبت‌های ویژه دو پزشک در همین سیستم بهداشت و درمان نجات یافت.

"مارک هریسون" استاد دانشگاه تاریخ اقتصادی در دانشگاه "وارویک" بریتانیا در این باره گفت: این اتفاقات گاهی می‌توانند معانی سیاسی ویژه‌ای در بر داشته باشند یا تغییرات سیاسی را رقم بزنند.

به گفته وی داستان ساده بهبودی نخست‌وزیر بریتانیا که توسط سیستم بهداشت و درمان این کشور نجات یافته حکایت از قدرت بهداشت و درمان در بریتانیا دارد. سیستمی که با تمام کمبودها پیش می‌رود. اینک برای حزب محافظه‌کار بازگشت به حرف‌های گذشته و خصوصی کردن سیستم بهداشت و درمان سخت‌تر از قبل خواهد شد.

از طرف دیگر دولت بریتانیا بی‌خانمان‌ها را به خاطر احتمال ابتلا به ویروس کرونا در هتل‌های خالی اسکان داده است.

وزرای بریتانیا می‌گویند حدود 4400 نفر یا 90 درصد از بی‌خانمان‌ها  که معمولا در خیابان می‌خوابیدند اینک توسط  مقامات محلی شناسایی شده و در هتل‌ها اقامت دارند.

موسسه خیریه "بحران" می‌گوید: کرونا می‌توانست تعداد بی‌خانم‌های این کشور را به بیش از 170 هزار نفر برساند. براساس گزارش این موسسه بسیاری از افراد با  احتمال اخراج از خانه‌های اجاره‌ای خود روبه‌رو بودند.

"جاسمین بصران" از موسسه خیریه بحران واکنش دولت درباره بی‌خانمان‌ها و اقشار کم‌درآمد را "باور نکردنی" خواند.

او گفت: این اتفاقات نشان می‌دهد که با اراده سیاسی همه‌چیز ممکن می‌شود.

حسن نیت موقت

در حالیکه اثرات بیشتر بحران همچنان در حال ظهور است، دولت‌ها با درخواست‌های فراوانی برای هدایت سیاست‌های صنعتی در دنیای پس از کرونا روبه‌رو می‌شوند. این اتفاق مانند خواست دولت‌های جهان برای استفاده از "طرح مارشال" پس از جنگ جهانی دوم است.

عنوان موفقیت‌آمیزترین پروژه سیاست خارجی آمریکا پس از جنگ جهانی دوم است، این طرح به بسیاری از کشورهای اروپای غربی کمک کرد تا اقتصاد خود را پس از جنگ بازسازی کنند.

"فاتح بیرول" یکی از مقامات آژانس بین المللی انرژی از رهبران جهان خواست این بار و همزمان با راهاندازی دوباره موتور اقتصاد انرژی های سبز و پاک را در اولویت خود قرار دهند.

آلمان کمک‌های دولتی‌اش را با شرط حفظ قوانین محیط زیست در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد و فرانسه کمک 7 میلیاردی خود به خطوط هوایی "ایرفرانس" را به سفرهای کوتاه و کاهش آلاینده‌ها مشروط کرده است.

با این وجود رهبران جهان همچنان در برابر راه‌های خلاقانه کاهش زباله‌های پلاستیکی یا استفاده کمتر از پلاستیک مقاومت می‌کنند.

"هریسون" استاد دانشگاه وارویک درباره اثرات طولانی مدت بحران می‌گوید: این اتفاق پناسیل تغییر درک و نگرش مردم را دارد.

"سان کلپ چاتووردی" استاد رفتارهای سازمانی و راهبری دانشکده اقتصاد دانشگاه "امپریال کالج" لندن با این موضوع مخالف است. او بر این باور است که تمام حسن نیت کشورهای جهان در دوره بحران کرونا مقطعی است و ادامه نخواهد یافت. 

او در مورد اینکه کمک‌های کوتاه مدت باعث ناامیدی و اضطراب است گفت: سخاوت‌های دولتی کمی بعد با مالیات‌های سنگین‌تر جبران خواهد شد.