خشم اردوغان از واشنگتن چقدر واقعی است؟ | رئیس جمهوری که تهدیداتش علیه بشار اسد، اسرائیل و قاتلان خاشقچی را عملی نکرد

رای الیوم در مطلبی به قلم خالد الجیوسی نوشت: رئیس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان می‌داند که هم پیمان آمریکایی اش در حال از دست دادن توازن خود به نفع روسیه و چین است، قدرت‌هایی که در حال افزایش سیطره خود در جهان هستند. لحن جدید ترکیه نسبت به آمریکا و اصرار ان برای خرید اس ۴۰۰ روسیه را می توان با توجه به همین موضوع تفسیر کرد.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است:  رئیس جمهور ترکیه به دنبال دشمنی با ایالات متحده نیست و امیدوار است صداقت در روابط بین دو کشور حکمفرما شود، اما در عین حال می‌داند که جو بایدن پرونده‌های زیادی را پیش روی خود دارد، که آخرین آن‌ها خروج پر سر و صدایش از افغانستان و آمادگی برای خروج از سوریه و عراق است. همین امر باعث می‌شود حالت برخورد ترکیه با آمریکا به دنبال خرید اس ۴۰۰ روسیه شدت کمتری داشته باشد.

عامل نظامی و اقتصادی، اردوغان را به سمت اصرار برای خرید موشک‌های اس ۴۰۰ سوق می‌دهد، چرا که سامانه‌های آمریکایی نا توانی خود در سطح دفاع‌های هوایی را ثابت کرده اند و به عقیده کارشناسان نظامی، معامله خرید سلاح روسی از نظر اقتصادی برای ترکیه ارزانتر است، بویژه آنکه این کشور درگیر بحران اقتصادی است.

طرف ترک همچنین می‌تواند از صنایع نظامی روسیه مطلع شده و از تجربیات روس‌ها در این زمینه استفاده کند. این در حالی است که صنایع نظامی ترکیه در سطح پهپاد‌ها و دیگر تجهیزات، در حال رشد است و آمریکا شروطی را برای خرید سلاح از خود تعیین کرده و حتی در معاملات سلاحی که انجام می‌دهد، از واگذاری نسخه اصلی سامانه‌های دفاعی یا هر گونه سلاح دیگر خود به طرف مقابل خودداری می‌کند. همین عامل نیاز ترکیه به خرید سلاح روسی را ضروری می‌کند.

اردوغان در همین رابطه تاکید می‌کند که شروع کارش با دولت بایدن خوب نبوده و دولت جدید آمریکا تجهیزات نظامی در اختیار تروریست‌های سوریه قرار داده، اما در مقابل ترکیه دست بسته نمی‌ماند و همین مساله سوالاتی را در مورد گزینه آنکارا مطرح می‌کند، آیا دمشق در بین گزینه‌های ترکیه است؟ بویژه آنکه معارضان ترک در مورد عادی سازی با نام بشار اسد و بازگرداندن پناهندگان سوریه به کشورشان اظهار تمایل کرده اند.

رئیس جمهور ترکیه با انتقاد از حمایت دولت بایدن از تروریستها، نگرانی خود از حمایت آمریکا از یگان‌های کردی مسلح را نشان داد. اما اردوغان در دیداری که با پوتین در پایان ماه جاری در سوچی خواهد داشت، احتمالا مجبور می‌شود برای دفع خطر کردها، با دمشق اعلام همکاری کند.

با از بین رفتن گزینه‌های ترکیه در پرونده افغانستان و تکیه اردوغان بر ارضای هم پیمان آمریکایی اش از طریق حمایت از سفارت آمریکا و فرودگاه کابل به این اعتبار که پس از خروج نیرو‌های آمریکایی تنها نیرو‌های ترکیه در افغانستان قابل اعتماد هستند، حکومت طالبان و سیطره آن‌ها بر افغانستان، ضربه بزرگی به ترکیه وارد شد و در نهایت اردوغان واشنگتن را مسئول کشتار‌ها و انتشار سلاح در افغانستان دانست.

به نظر می‌رسد فرصت‌های بهبود روابط ترکیه و امریکا بسیار اندک است، چرا که اردوغان مستقیما دولت بایدن را لحن تندی مورد انتقاد قرار داد و به صراحت تصریح کرد: «معامله خرید اس ۴۰۰ کامل شده و قابل بازگشت نیست. نمیتوانیم دیکته‌هایی که درباره این معامله به ما می‌شود را نادیده بگیریم. ترکیه برخلاف ایالات متحده با صداقت رفتار کرد. واشنگتن باید بداند ترکیه دیگر ترکیه قدیم نیست، ما اکنون در زمینه صنایع دفاعی و بخش‌های دیگر پیشرفته کرده ایم و اگر واشنگتن از واگذاری اف ۳۵ به ترکیه خودداری کند، آنکارا به دنبال دیگر گزینه‌ها می‌رود».

در اینجا سوالاتی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه شکل ترکیه جدید چگونه خواهد بود؟ آیا این کشور از دشمنان ایالات متحده می‌شود؟ برخی معتقدند که اقدامات ترکیه تنها در راستای تنوع بخشیدن به هم پیمانان خود است نه بیشتر و رئیس جمهور عملگرای ترکیه پیش از این نیز از زبان تهدید آمیز استفاده کرده و به براندازی بشار اسد، قطع رابطه با اسرائیل و رسوا کردن قاتلان خاشقچی تهدید نموده بود، اما این تهدیدات هیچگاه عملی نشد.